Page 11 - Fen Lisesi Kimya 11 | 3. Ünite

SIVI ÇÖZELTİLER VE ÇÖZÜNÜRLÜK

n
bileşen
Mol kesri (X) =
n
toplam
n
A
X =
Çözüneni A çözücüsü B olan bir çözeltide A’nın mol kesri ,
n
A
n B T
X =
B’nin mol kesri şeklinde hesaplanır. n çözeltide bulunan bi-
n
B
T T
leşenlerin mol sayıları toplamıdır (n = n + n ). Çözeltilerde çözücü ve
T A B
çözünenin mol kesirleri toplamı 1’dir.

X + X + … = 1
A B
Örnek
54 gram suda (H O) 46 gram etil alkol (C H OH) çözünüyor. Çözelti-
2 2 5
deki su ve alkolün mol kesri kaçtır? (H O: 18, C H OH: 46)
2 2 5
Çözüm

54
n H 2 O = = 3 mol
18 n n
C H OH
⇒ X H O = = 3 X C H OH = = 1
H O
2 5
2
n
n
46 2 toplam 4 2 5 toplam 4
n = = 1 mol
C H OH 46
2 5
5. Molarite
1 litre çözeltide çözünen maddenin mol sayına molarite denir. Mo-
laritenin birimi “ Molar (M)” veya mol/L’dir. Molarite (molar derişim) en
yaygın kullanılan derişim birimidir.
Örneğin 2 M K Cr O çözeltisinin 1 litresinde 2 mol K Cr O çözün-
2 2 7 2 2 7
müştür. 3 M K Cr O çözeltisinin 1 litresinde 3 mol K Cr O çözünmüş-
2 2 7 2 2 7
tür. Molarite arttıkça çözeltinin birim hacmindeki çözünen miktarı da
artar.

Çözünen mol sayısı (mol) n
Molarite (M) = M =
Çözelti hacmi (L) V

Çözeltilerin molar derişimi sıcaklıkla değişir. Sıcaklık arttıkça buhar-
laşma olmadığı varsayılırsa çözücü hacmi genleşmeden dolayı artar,
çözünenin miktarı sabit kalır. Böylece çözeltinin molar derişimi azalır.

175
KİMYA 11. SINIF