Page 28 - Fen Lisesi Kimya 9 | 2. Ünite

Geçiş Metallerinin Genel Özellikleri
■ Bu metallerin en önemli özelliklerinden biri de bileşiklerinde genelde
birden fazla pozitif yükseltgenme sayıları almalarıdır. Örneğin mangan
+2, +3, +4, +6, +7 yükseltgenme sayılarını alabilir.
■ Yoğunlukları, sertlikleri, ısı ve elektrik iletkenlikleri, erime ve kaynama
noktaları yüksektir.
■ Katı hâldeki bileşik ve çözeltileri renklidir.
■ Oda koşullarında cıva hariç hepsi katıdır.
■ Çoğunlukla ağır metaller olarak bilinir.

Bazı Geçiş Metallerinin Kullanım Alanları
MERAKLISINA
Bu metal daha çok demir alaşımlarında kullanılır. Çelik
DEMİR üretiminde, inşaat ve otomotiv sektöründe, boyalarda,
kozmetikte, matbaacılıkta yararlanılır (Resim 2.13).

Ağır metal ve zehirli olmasına rağmen parlaklık özelliğin-
den dolayı çok sayıda kullanım alanına sahiptir. Demirin
Resim 2.13: Demir (Fe) paslanmasının önlenmesinde çinko metalinin yerine kul-
o
Erime noktası: 1536 C KADMİYUM
o
Kaynama noktası: 2750 C lanılır. Nötron tutma özelliğinden dolayı nükleer reaktör-
Yoğunluk: 7,86 g/cm 3 lerde kontrol çubuğu yapımında kullanılır. Kaplamacılık-
ta, güneş pili ve diğer pillerde de kullanılır.
Gümüş beyazı renginde sert metaldir. Alaşım yapımında,
kaplamacılıkta, katalizör olarak kullanılır. Çelik alaşımına
NİKEL
katıldığında çeliğin esnekliğini, sertliğini ve şok direncini
arttırır.

İyi iletkenlik özelliği ve üretim maliyetinin düşük olmasın-
dan dolayı elektrik kablolarında kullanılır (Resim 2.14).
BAKIR
Dayanıklı, aşınmaya dirençli olması sebebiyle madenî
paralarda, bronz heykellerde kullanılır.

Ametaller
Resim 2.14: Bakır (Cu)
o
Erime noktası: 1083 C Periyodik tabloda 4A, 5A, 6A, 7A gruplarındaki bazı elementler ve 1A
o
Kaynama noktası: 2567 C grubundaki hidrojen elementi ametaller sınıfındadır.
Yoğunluk: 8,96 g/cm 3
Ametallerin Genel Özellikleri
■ Isı ve elektriği iletmez (Karbon elementinin allotropu olan grafit (C)
elektriği iletir.).
■ Katı hâlde kırılgandır, tel ve levha hâline getirilemez.
■ Mat görünümlüdür.
■ Doğada genellikle moleküler hâlde bulunur (N , O , Cl , O , I , P , S
2 2 2 3 2 4 8
vb.).
■ Oda sıcaklığında katı, sıvı, gaz hâlinde bulunabilir (C(k), Br (s), Cl (g)).
2 2
■ Elektron alarak veya elektron ortaklaşmasıyla bileşik oluşturur. Bileşik-
lerinde pozitif (+) veya negatif (−) yükseltgenme basamağı alır.

■ Kendi aralarında elektron ortaklaşmasıyla kovalent yapılı bileşikler
oluşturur. Metallerle elektron alışverişi ile iyonik karakterli bileşik yapar.
■ Erime ve kaynama noktaları genellikle düşüktür.
■ Oksitleri genellikle asidik karakterlidir.

86 87