Page 33 - Fen Lisesi Kimya 9 | 2. Ünite

ATOM VE PERİYODİK SİSTEM

2 − 2+
Oksijen elementinin atom ve iyon yarıçapları: O > O > O dir (Tablo 2.12).

Tablo 2.12: Oksijen Elementinin Nötr, Anyon ve
Katyon Hâllerinin Yarıçapları

Şekil 2.22: Atom ve iyon yarıçapları (pikometre olarak)

2.7. Alıştırma
Na, P, S atomlarının atom yarıçaplarını büyükten küçüğe doğ-
11 15 16
ru sıralayınız.

2.8. Alıştırma
− +
Ar, Cl ve K atom ve iyonlarının yarıçaplarını büyükten küçüğe
18 17 19
doğru sıralayınız.

2.9. Alıştırma
+ 2+ 2−
Na , Mg , O iyonlarının iyon yarıçaplarını büyükten küçüğe
11 12 8
doğru sıralayınız.

İyonlaşma Enerjisi
Gaz hâldeki nötr bir atomdan bir elektron koparmak için gerekli olan
BİLGİ KUTUSU
enerjiye iyonlaşma enerjisi denir. Nötr bir atomdan bir elektron ko-
parmak için gerekli olan enerjiye birinci iyonlaşma enerjisi, +1 yüklü
bir iyondan bir elektron koparmak için gerekli enerjiye 2. iyonlaşma Atom yarıçapı ile iyonlaş-
enerjisi, +2 yüklü bir iyondan bir elektron koparmak için gerekli enerjiye ma enerjisi genelde ters
üçüncü iyonlaşma enerjisi denir. Bir atomdaki iyonlaşma enerjisi sayısı orantılıdır.
nötr hâldeki elektron sayısı kadardır. Örneğin Li atomunun üç tane
3
iyonlaşma enerjisi vardır, dördüncü iyonlaşma enerjisi yoktur.
Aynı atom için bir sonraki iyonlaşma enerjisi daima bir önceki iyon-
BİLGİ KUTUSU
laşma enerjisinden büyüktür. İyonlaşma enerjisi İE, E veya I şeklinde
gösterilir.
Bir atom veya iyondan
+ −
X(g) + İE ͢ X (g) + e (İE : 1. iyonlaşma enerjisi) elektron koparmak endo-
1 1
termik (enerji alan) olaydır.
+
−
X (g) + İE ͢ X (g) + e (İE : 2. iyonlaşma enerjisi)
2+
2 2
3+
2+
X (g) + İE ͢ X (g) + e (İE : 3. iyonlaşma enerjisi)
−
3 3
İE < İE < İE <………İE
1 2 3 n
90 91