Page 2 - Fen Lisesi Kimya 9 | 3. Ünite

1. KİMYASAL TÜR

BÖLÜM

■ Atmosferdeki kimyasal türler, yer kürede ve canlı yapısında hangi şe-
killerde bulunur?
■ Birbirleriyle etkileşime girerek evrendeki farklı maddeleri oluşturan bu
türler birbirinden nasıl ayırt edilir?

3.1.1. Kimyasal Türler ve Bu Türleri Bir Arada Tutan

Çekim Kuvvetleri
Evrende çok sayıda galaksi bulunur. Dünya, Samanyolu Galaksi-
si'nde bulunan ve atmosferi olan bir gezegendir. Atmosfer tabakasında
kimyasal tür olarak adlandırılan atomlar, moleküller, iyonlar ve radikaller
bulunur.
Evrendeki atomlar, moleküller, iyonlar ve serbest radikaller kimyasal
tür olarak adlandırılır (Resim 3.1).

Resim 3.1: Hava küre, yer küre ve su küredeki kimyasal türler

Atom: Elementlerin özelliğini gösteren en küçük yapı birimleri-
ne atom denir. Soy gaz atomları kararlı yapıya sahip olduklarından
dolayı bileşik yapma istekleri yoktur. Bu nedenle soy gazlar doğada
atomik hâlde bulunur.
Aktif metaller doğada bileşikleri hâlinde bulunurlar. Örneğin de-
mir doğada hematit (Fe O ) bileşiği hâlinde bulunur. Demir element
2 3
hâlinde doğadaki bileşiklerinden kimyasal yöntemlerle elde edilir.
Na, Fe, Cu, He, Ne gibi kimyasal türler atoma örnektir.

Molekül: Kovalent bağlarla birbirine bağlı olan atomların oluş-
turduğu türlere molekül denir. Molekül; moleküler element ve mole-
küler bileşik şeklinde iki türe ayrılır.
a) Moleküler element: Aynı element atomlarının kovalent bağlarla
bağlanması sonucu oluşan türlere denir. Örnek: H , O , N , Cl
2 2 2 2
b) Moleküler bileşik: Farklı element atomlarının kovalent bağlarla
oluşturduğu türlere denir. Örnek: H O, CO , NH
2 2 3

104