Page 14 - Fizik 10 | 1. Ünite

1. ÜNİTE: ELEKTRİK VE MANYETİZMA

Potans�yel Farkı (V) “Ohm Yasası” deney�nde görüldüğü g�b� devreye uygulanan potans�yel
farkı �le �letkenden geçen akım ş�ddet� arasında b�r �l�şk� bulunmaktadır.
2V Bu �l�şk� Alman F�z�kç� George S�mon Ohm (Corç Z�ymın Um) tarafın-
dan “Sab�t sıcaklıkta b�r �letken�n uçları arasındak� potans�yel farkının
bu �letkenden geçen akım ş�ddet�ne oranı sab�tt�r ve bu oran �letken�n
d�renc�ne eş�tt�r.” şekl�nde ortaya konmuştur. Buna Ohm Yasası den�r.
V
Ohm Yasası’na göre �letken�n uçları arasındak� potans�yel farkı artıkça
�letkenden geçen akım ş�ddet� doğru orantılı olarak artar. Bu durumda
Akım potans�yel farkı - akım ş�ddet� graf�ğ� Şek�l 1.12’dek� g�b� olur.
0 Ι 2Ι Ş�ddet� (A)
Ohm Yasası’na göre akım ş�ddet�, d�renç ve potans�yel farkı arasındak�
Şek�l 1.12: Potans�yel farkı - �l�şk�
Akım ş�ddet� graf�ğ� Potansiyel fark ý
D�renç =
Ak mý þ iddeti
R = V şekl�nde �fade ed�l�r.
I
 S�mülasyon SI’da potans�yel farkının b�r�m� Volt, akımın ş�ddet�n�n b�r�m� Amper
alındığında d�renc�n b�r�m� Ohm’dur. X (Omega) sembolüyle göster�l�r.
Volt
Ohm = Amper d�r.
Günlük hayatın ayrılmaz parçası hâl�ne gelen cep telefonu, d�züstü
b�lg�sayar ve tablet g�b� c�hazlar uzun süre çalıştırıldığında üreteçler�n�n
Ohm Yasası’ndak� (batarya) ısındığı görülür. Bu ısınmanın sebeb� üreteçler�n �ç d�renc�n�n
değ�şkenler� karekoddan olmasıdır. Üretec�n elektr�k akımının geç�ş�ne karşı gösterd�ğ� d�rence
yararlanarak �nceley�n�z. üretec�n �ç d�renc� den�r.
Bu bölümde kullanılan üreteçler�n �ç d�rençler� �hmal ed�lm�şt�r.

 Örnek

R Şek�ldek� elektr�k devres�nde �ç d�renc� önems�z 20 Volt’luk üre-
teçten çek�len akım 4 A �se R d�renc� kaç X’dur?

Ι= 4A  Çözüm
Ohm Yasası’na göre

20 V R = V = 20 = 5 X bulunur .
4
I
 Örnek
V (Volt) Potans�yel farkı-akım ş�ddet� graf�ğ� ver�len K ve L �letkenler�n�n
K d�rençler� sırasıyla R ve R d�r.
L
K
R
20 Buna göre R K oranı kaçtır?
L L
10  Çözüm

0 5 10 Ι (Amper) Ohm Yasası’na göre
V
R = Ι dýr.
R = 20 = 4 Ω veR = 10 = 1Ω olur .
5
L
K
10
R K 4
R L = 1 = 4 bulunur .
26 10. SINIF FİZİK