Page 15 - Fizik 10 | 1. Ünite

2. BÖLÜM: ELEKTRİK DEVRELERİ

Elektr�k devres�nde akım ş�ddet�n� değ�şt�rmek �ç�n kullanılan ayarlana-
b�l�r d�rence reosta den�r (Görsel 1.6).

2 yönü 1 yönü
Reosta sürgüsü

Görsel 1.6: Reosta
Ι

V
Şek�l 1.13: Reostalı elektr�k devres�

Reosta sürgüsü 1 yönünde hareket ett�r�l�rse d�renç azalır, devredek�
elektr�k akımının ş�ddet� artar (Şek�l 1.13). Reosta sürgüsü 2 yönünde
hareket ett�r�l�rse d�renç artar ve elektr�k akımının ş�ddet� azalır.

K L M N K L M N K L M N

10X 10X 10X 10X 10X 10X 10X 10X 10X
A A A
Ι 1 Ι 2 Ι 3

30 V 30 V 30 V
a) b) c)

Şek�l 1.14: a, b, c) Reostalı elektr�k devres�nde sürgü hareket�n�n �ncelenmes�
K-N noktaları arası eş�t bölmelend�r�lm�ş, d�renc� 30 X olan
Şek�l 1.14’tek� reostada, sürgü M noktasına get�r�ld�ğ�nde akıma karşı
gösterd�ğ� d�renç 10 X olur (Şek�l 1.14: a). Bu durumda ampermetren�n
gösterd�ğ� Ι akım değer� Ohm Yasası’na göre
1

Ι 1 = 30 = 3 A’d�r.
10

Reostanın sürgüsü L noktasına çek�ld�ğ�nde akıma karşı gösterd�ğ�
d�renç 20 X olurken (Şek�l 1.14: b) ampermetren�n gösterd�ğ� Ι akım
2
değer�

Ι 2 = 30 = 1,5 A olur.
20
Reostanın sürgüsü K noktasına çek�ld�ğ�nde devren�n akıma karşı
gösterd�ğ� d�renç 30 X olurken (Şek�l 1.14: c) ampermetren�n gösterd�ğ�
Ι akım değer�
3

Ι 3 = 30 = 1 A olur.
30
Sonuç olarak sab�t ger�l�m (potans�yel farkı) altında b�r devren�n d�renc�
artırıldığında akım ş�ddet�n�n azaldığı görülür.

10. SINIF FİZİK 27