Page 119 - Fizik 11 | 1.Ünite

KUVVET VE HAREKET

Makara ağırlığının önemsenmediği sistemde makara çevresindeki ip F
kuvveti ile x kadar çekilirse enerji korunumuna göre G ağırlıklı cisim
G x
F . x = G . h ( 2 $ x = G $ h ( h = 2 kadar yükselir. F F

Hareketli makaranın kendi ağırlığı olması durumunda G yükünü denge- A O B
leyen kuvvet sistemin dönme noktası olan A noktasına göre tork alınarak r r
G +
F . 2r = (G + G makara ) . r ( F = G makara ile bulunur (Şekil 1.91). G makara
2
Sistem dengede olduğunda net kuvvet sıfıra eşit olacağından F kuvveti
0
F net = ile de bulunabilir. Buna göre
F
F ++ G + G makara = 0 G
G +
2F = G + G makara ( F = G makara olur.
2
Şekil 1.91: Ağırlıklı ve hareketli makarada
yükü dengeleyen kuvvet

128. ÖRNEK

20 N ağırlığındaki hareketli makara ile G ağırlıklı cisim şekildeki gibi F kuvvetiyle
dengelenmektedir.
F
Kuvvetin uygulandığı ip en fazla 50 N gerilme kuvvetine dayanabildiğine göre
G nün alabileceği en büyük değer kaç N olur?

G
ÇÖZÜM

Sistem dengede olduğuna göre makaraya etki eden net kuvvet sıfır olmalıdır.

F net = 0
F F
F
F ++ G + G makara = 0 ( F + F = G + G makara
İp en fazla 50 N kuvvete dayanabildiğinden F = 50 N’dır. Buna göre
G makara = 20 N .
2 50 = G + 20 ( G = 80 N olur.
G

98. ALIŞTIRMA

Günlük hayatta karşılaştığınız sabit ve hareketli makara özelliği gösteren aletlere örnekler vere-
rek bu aletlerin işlevlerini açıklayınız.

ÇÖZÜM

221
221