Page 46 - Fizik 11 | 1.Ünite

KUVVET VE HAREKET

85. ÖRNEK

m = 1 kg Tabla ve yayın ağırlıkları ile sürtünmenin önemsiz olduğu sistemde yay sabiti
1 000 N/m olan yayın 1,8 m yukarısından 1 kg kütleli cisim serbest bırakılmıştır.
h = 1,8 m
2
Buna göre cisim yayı en fazla kaç cm sıkıştırır? (g = 10 m/s alınız.)

Tabla
m = 1 kg
ÇÖZÜM
h = 1,8 m
Cisim serbest bırakıldığında sahip olduğu potansiyel enerji
kinetik enerjiye ve yayı x kadar sıkıştırdığında ise esneklik po- x
tansiyel enerjiye dönüşür. Buna göre

2
m ∙ g (h + x) = 1 $ kx ( 1 ∙ 10 (1,8 + x) = 1 1 000 $ x 2
2
2
2
500x – 10x -18 = 0 denklemi çözüldüğünde
x = 0,2 m = 20 cm bulunur.

69. ALIŞTIRMA

Yerden 2h yüksekliğinden serbest bırakılan m kütleli cisim eşit x uzunluğunda bölmelere ayrılmış
yatay düzlemin M noktasında dengede olan yayı, N noktasına kadar sıkıştırıp geri dönmektedir. Cisim
geri dönüşte h yüksekliğine kadar çıkabilmektedir.

m
Denge konumu
2h
h
Yer
x
x
x
K L M N
Sadece K-N noktaları arası sabit sürtünmeli olduğuna göre
a) K-N noktaları arasındaki her bölmede ısıya dönüşen enerji kaç m ∙ g ∙ h olur?
b) Yayın, M noktasından N noktasına kadar sıkışması sırasında depoladığı esneklik potansiyel
enerjisi kaç m ∙ g ∙ h olur?

ÇÖZÜM

148