Page 253 - Biyoloji 9 | Kavram Öğretimi Kitabı

BİYOLOJİ 9 CEVAP ANAHTARLARI
Kavram Öğretimi
3. Bu örneklerde KCl ve sülfürik asit inorganik bileşiktir ve içeriye
onlar girebilir. Çalışma No.: 9
1. Bir oksijen ve iki hidrojen atomunun polar yapı oluşturacak bir
Çalışma No.: 7 şekilde kovalent olarak bağlanması ile meydana gelir. H atomları
arasında 104,5 derece açı bulunur.
1. Organik bileşikler; karbonhidratlar, lipitler, proteinler, enzimler,
vitaminler, nükleik asitler, hormonlar ve ATP’dir. Sentez tepkimesi: ½O + H → H O
2
2
2
2. Organik bileşiklerin yapısında temel olarak C ve H elementlerinin 2.
yanı sıra oksijen, azot, kükürt, fosfor gibi elementleri bulundurur. KAVRAM METİNDEKİ TANIM ÖRNEK
YAZALIM
3 İFADE Doğru Yanlış GEREKÇE Kohezyon Su moleküllerinin bir-
Organik bileşikler enerji kuvveti birine yapışma eğilimi Örneğin bitkide suyun taşınması
kohezyonla sağlanır.
elde etme de dâhil pek X
çok görevde kullanılırlar. Yüzey gerilimi,
kohezyonun özel bir
Organik bileşikler sindiri- Organik bileşiklerin birçoğu örneğidir. Su molekül-
hücre zarından geçemeyecek
me uğramadan hücre X kadar büyüktür. Bu yüzden leri her yönden diğer
zarından geçebilirler. Yüzey su molekülü tarafın- Örneğin böceğin suda yürümesi
sindirime uğramaları gerekir. gerilimi dan çekilme özelliğine
sahiptir. Ancak suyun
Yapısında kimyasal X yüzeyinde su molekül-
bağlar vardır. leri aşağı ve yanlara
doğru çekilir..
Her canlıda bulunmazlar. X Her canlıda organik bileşikler Örneğin tuz molekülleri suda çözünürken
bulunur.
suyun içinde bulunan negatif yüklü oksi-
jen atomları, tuz molekülünde bulunan
Çalışma No.: 8 Suyu iyi bir çözücü pozitif yüklü sodyum (Na) atomlarını
kendisine çeker. Tuz molekülünün içe-
Çözücülük yapan onun polari- risinde bulunan negatif yüklü klor (Cl)
1. a) Yapılarında temel olarak C elementi içermeyen, canlının yapı- tesidir. atomlarının etrafına ise suyun içerisinde
sına katılan, sindirilmeden hücre zarından geçebilen küçük mole- bulunan pozitif yüklü hidrojen (H) atom-
küllere inorganik bileşikler denir. Örneğin su, tuz, mineraller. ları toplanır. Böylece tuz kristalleri suyun
içerisinde çözünür.
b) Yapılarında temel olarak C ve H elementlerinin yanı sıra ok-
sijen, azot, kükürt gibi elementleri bulunduran, canlının yapısına Özgül ısı 1 g maddenin Suyun bu özelliği göllerin, akarsuların
sıcaklığını 1 °C arttır-
katılan, hücre zarından geçemeyen büyük moleküllere organik Öz ısı mak için gereken ısı okyanusların sıcaklığı sabit tutmalarına
bileşikler denir. Şekerler, proteinler, yağlar, enzimler vb. miktarıdır. Suyun özgül izin verir.
ısısı çok yüksektir.
2.
Organik Bileşikler İnorganik Bileşikler Su molekülünün bir
Polarite tarafı pozitif, diğer
Canlıların doğadan hazır olarak tarafı negatif yüklüdür.
Canlılar tarafından sentezle- almak zorunda oldukları mad-
nirler. delerdir. 3. Ahmet’in ifadesi yanlıştır. Enzimlerin çalışabilmesi için ortamda
en az %15 oranında su bulunmalıdır.
Enerji verici olarak kullanı- Enerji verici olarak kullanılmaz. Eren’in ifadesi yanlıştır. Su enerji vermez. Ayrıca besin kaynağı
lırlar. değildir.
İyonik ya da kovalent bağlı ola- Mehmet’in ifadesi yalnıştır. Su, iyi bir çözücü olmasından dolayı
Kovalent bağ içerirler. bilir. besinlerin kolaylıkla sindirilmesini ve bu besinlerin kimyasal reak-
siyonlara girmesini sağlar.
Besinlerle alınan bu bileşik-
lerin çoğu, hücre zarından Çok küçük moleküller oldukları
geçemeyecek kadar büyük için sindirime uğramadan hücre Çalışma No.: 10
olduğundan sindirilerek kana zarından geçebilir.
geçer. 1. LİMONLU SU ÇÖZELTİSİ
Yapısında karbon ve hidrojen Genellikle karbon atomu taşı- Tatları ekşidir.
elementleri bulunur. maz. pH’ı 7’den küçüktür.
Enerji verici, yapıcı, onarıcı, Vücutta yapıya katılma, onarma Mavi turnosolu kırmızıya çevirir.
düzenleyici ve yönetici olarak ve düzenleme görevleri vardır. Elektrik akımını iletir.
farklı işlevlere sahiptir. İçerisinde H iyonu bulunur.
+
Yağlar, karbonhidratlar, prote-
inler, enzimler, nükleik asitler, Su, mineraller, asitler, bazlar ve 2. Hayatımızda kullandığımız hemen hemen tüm gerekli şeylerin
hormonlar ve ATP örnek ola- tuzlar bunlara örnek olarak ve- içinde yer almaktadır. Asitler, gazoz, sirke ve bazı ilaçların içeri-
rak verilebilir. rilebilir. ğinde bulunmaktadır. Yediğimiz sebze ve meyvelerin içerisinde de
örneğin limon, mandalina, portakal gibi turunçgillerde doğal ola-
3. 1. Hayır, bazı C’lu bileşikler inorganiktir. rak bulunmaktadır.
2. Az sayıda örnek de olsa olabilir. Ör.: CO 2
3. Hayır, bazı asitler organiktir. Ör.: Sirke asidi 3. “Tüm asitler zararlı ve zehirlidir.” ifadesi doğru olsaydı bizim ye-
diğimiz besinlerden dolayı zehirleniyor olmamız gerekirdi çünkü
1. kutudaki bilginin gerekçesi: Yapısında C elementi bulunan limon, içerisinde sitrik asit içerir.
her bileşik organik değildir. CO gazının yapısında C elementi
2
+
bulunur fakat CO gazı inorganik bir bileşiktir. Bir bileşiğin or- “Yapısında H elementi bulunduran maddeler asittir.” ifadesi
2
ganik olabilmesi için C ve H elementleri arasında kovalent bağ doğru değildir. Suyun moleküler formülü H 0’dur ve yapısında
2
oluşması gerekir. H elementi vardır fakat su asit özelliği göstermez. Asitlerin tat-
ları ekşidir. Suyun tadı ise ekşi değildir. Asitler turnusol kâğıdı
2. kutudaki bilginin gerekçesi: İnorganik bileşiklerin yapısında C kırmızıya çevirirler. Sular ise turnusol kâğıdının rengini değiş-
elementi bulunabilir. Örneğin CO gazı. tiremezler.
2
3. kutudaki bilginin gerekçesi: Tüm asitler inorganik değildir. “pH artıkça asitlerin kuvvetlilik derecesi artar.” bilgisi doğru de-
Bazıları organik olabilir. Örneğin limonun yapısında bulunan ğildir. pH cetveli 0-14 değerleri arasında numaralandırılır. Asit-
sitrik asit organik bir asittir. Çünkü limonun hücrelerinde sentez- ler pH cetvelinde 0 ile 7 aralığında, bazlar ise 7-14 arasında yer
lenir ve yapısında C ve H elementleri bulunur.
250