Page 121 - Coğrafya 9 | Kavram Öğretimi Çalışması

CEVAP ANAHTARLARI COĞRAFYA 9
Kavram Öğretimi

2.
Çalışma No.: 18
1. Dönence: Sınırlarını eksen eğikliğinin belirlediği, Güneş ışınları-
nın dik açı ile düştüğü en son enlemlerdir. 23° 27’ kuzey enlemi
Yengeç Dönencesi, 23° 27’ güney enlemi Oğlak Dönencesi’dir.
C F
2. a) Güneş ışınları, 21 Mart tarihinde 0° enlemine dik açıyla ge-
lir. Her dört günde bir Güneş ışınlarının dik açıyla geldiği enlem
derecesi bir derece artar. 21 Haziran’da da Güneş ışınları düşe-
bileceği en kuzey sahaya yani Yengeç Dönencesi’ne dik açıyla D
düşecektir. Buna göre her dört günde bir derece kuzeye giderek,
20° kuzey enlemine Güneş ışınlarının dik düşeceği tarih için 9
Haziran diyebiliriz.
B
b) 23 Eylül ekinoks tarihidir. Dolayısıyla Güneş ışınları Ekva- E
tor’a dik açıyla gelir. 23 Eylül’den sonra da yaklaşık her dört A
günde bir Güneş ışınlarının dik açıyla geldiği noktalar güney en-
lemlerde birer derecelik açıyla değişir. Buradan yola çıkarak 29
Ekim’de Güneş ışınlarının 9° güney enlemine dik açıyla geleceği
çıkarımını yapabiliriz.
3. Dünya üzerinde herhangi bir bölgenin konumunu paralel ve
c) 21 Aralık tarihinde Güneş ışınları Oğlak Dönencesi’ne dik meridyenler yardımıyla doğru belirleyebilmek için kullanılan
açıyla gelir. Yani enlem değeri olarak 23° 27’ güney enlemine yer bulma sistemine coğrafi koordinat sistemi denir.
Güneş ışınları dik açıyla gelir. Dolayısıyla Güneş ışınlarının 10°
kuzey enlemine kaç dereceyle geldiğini bulabilmek için öncelik-
le enlem farkı bulunmalıdır. 23° 27’ güney enlemi ile 10° kuzey Çalışma No.: 21
enlemi arasında 33° 27’ lık açı farkı vardır. Oğlak Dönencesi’ne
Güneş ışınları bu tarihte dik geliyorsa o zaman Oğlak Dönence- 1. 1. satır 2. sütunda oturan öğrenci ……FİKRET
si’nden uzaklaşılan her bir enlem derecesinde Güneş ışınlarının
geliş açısı da o kadar daralacaktır. Bu durumda doksan dereceden 1. satır 5. sütunda oturan öğrenci ……SELİN
enlem farkı çıkarıldığında Güneş ışınlarının 10° kuzey enlemine 5. satır 3. sütunda oturan öğrenci ……MERVE
21 Aralık tarihinde öğle vakti kaç derecelik açıyla geldiği bulun- 4. satır 4. sütunda oturan öğrenci ……HAKAN
muş olur. Öğretmen Masası …4 ve 5. satır ………1.… sütunda yer alır.
90° 00’ – 33° 27’ = 56° 33’.
Akınay …6. …satır …… 4. …………. sütunda oturmaktadır.
2. Yatay ve dikey çizgiler sınıf içerisinde bize yer ve yön bulma
Çalışma No.: 19 konusunda yardımcı olmaktadır. Dünya üzerinde ise aslında ol-
mayan ama varmış gibi kabul edilen paralel ve meridyenler ko-
1. Kutup dairelerinin sınırında, solstis tarihlerinde 24 saat gece veya ordinat sisteminin ana unsurlarıdır.
gündüz yaşanmasının nedeni eksen eğikliğidir. Eksen eğikliğinin
23° 27’ olmasından dolayı Güneş ışınlarının en son dik geldi- 3. Cevaplar öğrencilerin bilgi birikimi ve düşüncelerine göre deği-
ği sahalar buralardır. Dolayısıyla 21 Haziran’da Güneş ışınları şiklik gösterebilir.
23° 27’ kuzey enlemine (Yengeç Dönencesi) dik açıyla gelirken Dünya üzerinde herhangi bir bölgenin konumunu paralel ve me-
90° güneydeki 66° 33’ güney enlemine Güneş ışınları ulaşamaz. ridyenler yardımıyla doğru belirleyebilmek için kullanılan yer
Bu nedenle de Güney Kutup Dairesi’nde 21 Haziran’da 24 saat bulma sistemine coğrafi koordinat sistemi denir.
gece yaşanır. 21 Aralık’ta ise Güneş ışınları bu defa 23° 27’ gü-
ney enlemine (Oğlak Dönencesi) dik açıyla gelir. Dolayısıyla
90° kuzeydeki 66° 33’ kuzey enleminde yer alan Kuzey Kutup
Dairesi’ne Güneş ışınları ulaşamaz. Sonuç olarak 21 Aralık’ta da Çalışma No.: 22
Kuzey Kutup Dairesi 24 saat geceyi yaşar.
1. Yönerge:
2. Kutup Dairesi: Eksen eğikliği açısını 90°ye tamamlayan 66° 33’ 1. Dünya üzerinde yer alan yatay çizgiler konum bulmak için ta-
kuzey ve güney enlem lerinden geçen paralel daireleridir. sarlanmış, aslında olmayan ama varmış gibi kabul edilen hayalî
3. Kuzey Kutup Dairesi’nin sınırı Türkiye’nin kuzeyinden geçiyor çizgilerdir.
olsaydı ülkemizde sıcaklık ortalamaları düşerdi. Güneş’ten gelen
enerji azalırdı. Ülkemizin kuzey kesimlerinde 21 Haziran’da 24 2. Başkentler verilmemiş olsaydı ülkelerin tam adreslerini bulabil-
saat gündüz yaşanırken 21 Aralık’ta 24 saat gece yaşanırdı. Yaz memiz için dikey çizgilere yani meridyenlere ihtiyacımız ola-
mevsiminde gündüzler, kış mevsiminde ise geceler daha uzun caktı.
olurdu. Dolayısıyla yıl içerisinde gece ile gündüz arasındaki süre
farkı artmış olurdu.
Brezilya Bulgaristan Kanada Çin Halk Danimarka
Cumhuriyeti
Çalışma No.: 20
Fransa Paris Almanya Irak Japonya Kenya
1. A Noktası: X 1 - Y 2 Berlin Bağdat Tokyo
B Noktası: X 3 - Y 2
C Noktası: X 1 - Y 5 Lübnan Meksika Portekiz Suudi İsveç
D Noktası: X 5 - Y 4 Arabistan
E Noktası: X 6 - Y 2
F Noktası: X 4 - Y 5 koordinatlarında yer alır. Türkmenistan Zimbabve İngiltere Paraguay Peru

117