Page 203 - Kimya 9 | Kavram Öğretimi Çalışması

KİMYA 9 CEVAP ANAHTARLARI

Çalışma No.: 95 Çalışma No.: 99
1. Plazma, maddenin 4. hâlidir. Atom, molekül, iyonlar ve elekt- 1. Fosil yakıt kullanımı nedeniyle açığa çıkan gazlar (su buharı,
ronların tamamının aynı ortamda bulunmasıyla plazma hâli karbondioksit, metan, azot oksit, ozon ve kloroflorokarbon-
oluşur. lar) Güneş ışınlarını atmosferde tutar, ışınların uzaya dönme-
2. Maddenin plazma hâli daha yüksek enerjiye sahiptir. Çünkü sini engeller ve atmosferin ısınmasına neden olur. Atmosferin
plazmada, nötr gaz atom ve moleküllerine ek olarak ortamda ısınmasına neden olan bu etkiye sera etkisi denir.
enerji alarak iyonlaşmış gaz da bulunur. 2. Başka gezegenlere göç edip koloniler kurabilir.
2. Maddenin plazma hâlinde (+) ve (-) yüklü taneciklerin sayısı 3.
birbirine eşittir. Bu nedenle plazma hâli nötrdür. İnsanoğlu atmosfere salınan fosil yakıtlar yerine yenilenelir
enerji kaynakları kullanabilir. Karbon ayak izinin azaltılması
için çalışmalar yapabilir. Doğayı, denizleri temiz tutmaya
Çalışma No.: 96 özen gösterebilir. Nefes alan her canlının hayatının kıymetli
olduğunu bilerek ve buna değer vererek yaşayabilir.
1. Gaz hâlindeki moleküler yapılı bir maddeye enerji verilirse
molekülü oluşturan atomlar arası bağ kopar ve serbest atom-
lar oluşur. Enerji verilmeye devam edildiğinde (iyonlaşma Çalışma No.: 100
enerjisi kadar) atomlardan elektron kopar, serbest elektronlar
ve iyon oluşmaya başlar. Böylece atom, molekül, iyon ve 1. Su buharı Güneş'ten gelen ışınımları daha fazla emme
serbest elektronların tamamının aynı ortamda bulunduğu kabiliyetine sahiptir dolayısıyla sera etkisi ve buna bağlı
plazma hâli meydana gelir. olarak küresel ısınmada daha etkin rol oynamaktadır.
2. Atom, molekül, iyon ve serbest elektronların tamamının aynı or- 2. Sera etkisiyle küresel ısınma, buzulların erimesi, su
tamda bulunduğu plazma hâli aşağıdaki şekilde modellenebilir. seviyelerinin yükselmesi, bazı kara parçalarının ve dolayısıyla
bazı canlı türlerinin yok olması gibi olumsuzluklar meydana
gelir.
3. Cevap öğrenciye bırakılmıştır.

Çalışma No.: 101
1. • Organik atıkların bozunması sonucu ortaya çıkan metanı
önler.
• Topraktaki organik madde miktarını ve toprağın karbon
3. Güneş, yıldızlar, şimşek, yıldırım, kutup ışıkları, volkan tutma kapasitesini artırır.
lavları doğal plazma; mum, kibrit alevi, floresan lamba, neon • Topraktaki organik maddeyi ve toprak verimliliğini iyileşti-
ışıkları, plazma topu, plazma televizyon yapay plazma olarak rerek inorganik gübre ihtiyacını azaltır.
sınıflandırılır.
• Sulama ihtiyacını ve erozyon ihtimalini azaltır.
• Kompost, gübre yerine toprak iyileştirici olarak kullanılabi-
lir.
Çalışma No.: 97
1. Sularda sertliğe sebep olan, Ca ve Mg iyonlarıdır. Su- 2. Cevap öğrenciye bırakılmıştır.
2+
2+
lardaki sertlik iki türlüdür. Sulardaki bikarbonat iyonlarının
(HCO ) oluşturduğu Ca(HCO 3 ) 2 ve Mg(HCO 3 ) 2 bileşikleri-
3 -
nin yol açtığı sertliğe geçici sertlik denir. Kalsiyum (Ca ) ve
2+
magnezyum (Mg ) iyonlarına ait klorür ve sülfat tuzlarının Çalışma No.: 102
2+
oluşturduğu sertliğe kalıcı sertlik denir.
2. Sabun sert sularda kolaylıkla köpürmez, bu durum sabun 1. Küresel ısınma
sarfiyatını artırır. Sert sular şehir şebeke hatlarında, sıcak su 2. Atmosferde kirlilik oluşturan sera gazları salınımını azaltmak
borularında ve kazanlarda tortu bırakır. Su ısıtma araçlarında amacıyla;
biriken kireç daha fazla enerji tüketimine yol açar. Saçın
sertleşmesine ve cildin kurumasına neden olur. Sert suların Fabrika bacalarına filtreler takılıp fabrikaların denetlenmesi,
içimi de lezzetli değildir. Toplu taşıma kullanımına yönelim,
Fosil yakıtların kullanımının azaltılması,
Çalışma No.: 98
Alternatif temiz enerji kaynaklarına yönelim,
1. İçerisinde Ca ve Mg katyonlarını çok miktarda bulundu- Var olan ormanların korunup ağaçlandırma çalışmalarının
+2
+2
ran sulara sert su denir. Ca ve Mg katyonlarının bikar- arttırılması,
+2
+2
-
bonat (HCO 3 ) iyonu ile oluşturduğu sertliğe geçici sertlik, Gereksiz enerji ve su kullanımının azaltılması,
-
klorür (Cl ) ve sülfat (SO 4 ) iyonları ile oluşturduğu sertliğe
- 2
kalıcı sertlik denir. Geri dönüşümün yaygınlaşması,
2. Geçici sert su ve kaynatılmış soğutulmuş geçici sert su için Elektrik enerjisi tasarrufuna yönelim,
kullanılan sabun çözeltisi aynı hacimde değildir. Geçici sert Çevreye zararlı atıkların gerektiği şekilde bertaraf edilmesi
su kaynatılıp soğutulduğunda saf su için kullanılan kadar gibi önlemler alınmalıdır.
sabun çözeltisi yeterli olmaktadır. O hâlde kaynatma işlemi
suyun sertliğini gidermiştir.
Kalıcı sert su ve kaynatılmış soğutulmuş kalıcı sert su için
kullanılan sabun çözeltisi aynı hacimde olduğuna göre kay-
natma işlemi suyun kalıcı sertliğini gidermemiştir.
3. Deney sonucu göstermektedir ki sert suları köpürtmek için
kullanılan sabun çözeltisi daha fazladır. Öyleyse suyun sertli-
ği arttıkça sabun tüketimi artmaktadır.
202