Page 198 - Kimya 9 | Kavram Öğretimi Çalışması

CEVAP ANAHTARLARI KİMYA 9

Çalışma No.: 59 Çalışma No.: 61

1. Al: 2-8-3 3. periyot 3-a grubu 1. Aynı veya farklı ametal atomları arasında, eşleşmemiş değerlik
13
elektronlarının ortak kullanmasıyla oluşan bağa kovalent bağ
O: 2-6 2. periyot 6-A grubu denir.
8
2. Aynı ametal atomları kovalent bağ yaptığında (H 2 molekülünde)
Ca: 2-8-8-2 4. periyot 2-A grubu
20 ortak kullanılan elektronlar her iki atomun çekirdeği tarafından
eşit kuvvetle çekilir. Bu nedenle bağda kutuplaşma olmaz.
Na: 2-8-1 3. periyot 1-A grubu
11 Böyle bağlara apolar (kutupsuz) kovalent bağ denir.
Farklı ametal atomları kovalent bağ yaptığında (HCl molekü-
Cl: 2-8-7 3. periyot 7-A grubu
17 lünde) ortak kullanılan elektronlar elektronegatifliği büyük olan
atom tarafından daha kuvvetli çekilir. Bu nedenle bağda kutup-
N: 2-5 2. periyot 5-A grubu laşma olur. Böyle bağlara polar (kutuplu) kovalent bağ denir.
7
Al atomu, son katmandaki 3 elektronunu vererek +3; oksijen 3. İki ametal atomu arasında bir kovalent bağ oluşabildiği gibi iki-
atomu, 2 elektron alarak -2; kalsiyum atomu, son katmandaki li ya da üçlü kovalent bağlar da oluşabilir. O 2 molekülünde iki
2 elektronunu vererek +2; sodyum atomu, son katmandaki O atomu arasında ikili, N 2 molekülünde iki N atomu arasında
bir elektronunu vererek +1; klor atomu da bir elektron alarak üçlü kovalent bağ bulunur.
-1; azot atomu ise 3 elektron alarak -3 yüklü iyon hâline
geçerler.
Al 3 Na Cl N 3
Ca 2

Çalışma No.: 62
2. Dikdörtgen; Al , O veya Ca , N yapboz parçalarıyla 1. Ametal-ametal atomları arasında iki veya daha fazla elektro-
3+
2-
3-
2+
3+
oluşturulur. Al katyonunu temsil eden yapboz parçalarında nun ortaklaşa kullanılması ile kovalent bağ oluşur.
2-
üç boşluk, O anyonunda ise iki çıkıntı vardır. 2 ve 3’ün 2. Benzerlikler: Atomlar kararlı hâle gelmek için dublet/oktet
3+
en küçük ortak katı 6 olduğundan Al katyonundan iki, tamamlamıştır.
O anyonundan üç parça kullanılır. Dikdörtgen Ca ve N
2+
3-
2-
2+
3-
iyonlarından oluşuyorsa Ca iyonundan 3, N iyonundan 2 Farklılıklar: İyonik bağ, metal-ametal; kovalent bağ ise
parça kullanılır. ametal-ametal atomları arasında oluşur. İyonik bağ elektron
alışverişi, kovalent bağ ise elektron ortaklığı ile gerçekleşir.
İyonik bağlı bileşikler birim hücre, kovalent bağlı bileşikler
Al 3 Al 3 Ca 2 Ca 2 Ca 2 molekül içerir.
O 2 O 2 O 2 N 3 N 3 3. Aynı ametal atomları arasında olan ve Cl 2 molekülünde klor
atomlarını bir arada tutan güçlü etkileşim apolar kovalent
bağdır. Polar kovalent bağ, farklı ametal atomları arasında
3. Bileşik, kalsiyum ve klor elementlerinden oluşur. oluşur. H 2 O molekülünde O H bağı, CO 2 molekülünde ise
C=O bağı polar kovalent bağdır. Periyodik cetvelde soldan
sağa gidildikçe elektronegativite artar. Bu nedenle O H ba-
ğında kısmi negatif (δ ) yük oksijenin, kısmi pozitif (δ ) yük
+
-
Cl hidrojenin üzerinde olur. CO 2 molekülünde ve C=O bağında
da kısmi negatif (δ ) yük oksijenin, kısmi pozitif (δ ) yük
+
-
Ca 2 karbonun üzerindedir.
δ
Cl δ δ δ
O O C O
δ δ
H H
Ca 2
2
Çalışma No.: 63
Çalışma No.: 60 1. Metal katyonları elektron denizi ile sarılı olduğu için hareketli
olan elektronlar ve metal katyonları bir çekiç darbesiyle yana
Bileşik Formülleri kayabilir. Metaller katı olduğundan eski şekline geri dönmez.
1. NaCl 2. CaO 3. Na 2 O 4. AlN 5. AlCl 3 6. Na N Böylece metalin şekli değişmiş olur.

3
2. Metalin değerlik elektron sayısı ne kadar çok ise metalik bağ da
1. Artı yüklü iyonlar ile eksi yüklü iyonlar arasında elektrostatik o derece kuvvetli olur. Sodyum atomunun bağ elektronu sayısı
çekim kuvvetiyle oluşan bağlara iyonik bağ denir. 1 olduğu için sodyum elementindeki metalik bağ 1 elektron
tarafından oluşturulur. Sodyumun hemen sağındaki magnez-
2. İyonik bağlı bileşikler yük bakımından nötrdür. Çünkü bileşik- yumda ise 2 bağ elektronu vardır ve bu yüzden magnezyumdaki
teki toplam artı yük ile eksi yük sayısı birbirine eşittir. Başka metalik bağ, sodyumdakinden daha güçlüdür. Bunun sonucunda
bir ifadeyle iyonik bileşikte toplamda verilen ve alınan elektron magnezyumun erime ve kaynama noktaları sodyuma göre daha
sayıları birbirine eşittir. yüksektir.
197