Page 197 - Kimya 9 | Kavram Öğretimi Çalışması
P. 197
KİMYA 9 CEVAP ANAHTARLARI
Çalışma No.: 51 Çalışma No.: 56
1. Bir sanat eseri bazı kişilerce çok değerli iken bazı kişilerce 1. I A VIII A
değersizdir. Benzer şekilde elektron bazı elementlerce (özel-
likle ametaller) çok alınmak istenirken bazıları (özellikle 2A 1 II A III A IV A V A VI A VII A
ve 8A grubu elementleri) için istenmez.
2. Metinde adı geçen kişiler ve bu kişilerin verdikleri teklifler 2
ile element atomları ve davranışları arasındaki ilgiyi açıkla-
yan kimyasal kavram elektron ilgisidir. Kâmil Bey, Ferda Ha- 3
nım, Bora Bey, Işıl Hanım ametalleri; Beste Hanım metalleri;
Arda Bey ise soy gazları temsil etmektedir.
4
3. B olayı ekzotermiktir.
Örnek: Kâmil Bey + sanat eseri → Kâmil Bey sanat eseri + 349 2. Dış katman elektron dizilimi (değerlik elektron sayısı) aynı
kilo altın olan elementlerin oluşturduğu birliğe grup denir.
Cl + e → Cl- + 349 kj/mol 3. Periyodik çizelgede aynı grupta bulunan elementlerin değer-
-
C olayı endotermiktir. lik elektron sayıları aynıdır. Bileşik oluşturacakları zaman
Örnek: Beste Hanım +sanat eseri + 18 kilo altın → Beste aynı iyon yükünü alan elementler IA, IIA ve IIIA grubundaki
Hanım sanat eseri (H hariç) kendilerine en yakın soy gaz elektron dizilimine
ulaşmak için değerlik elektronlarını vererek verdikleri elekt-
-
Be + e + 18kj/mol → Be - ron sayısı kadar (+) değerlik alır.
Çalışma No.: 52
Çalışma No.: 57
1. Gaz hâlindeki nötr bir atom elektron aldığında gerçekleşen
enerji değişimine elektron ilgisi denir. 1. Kimyasal türler birbirine yaklaştığında elektron bulutları ve
çekirdekler arasında elektrostatik itme ve çekme kuvvetleri
2. Soy gazlar kararlı olduklarından elektron ilgileri yoktur. meydana gelir. Çekme kuvvetleri itme kuvvetlerinden büyükse
Metaller elektron verme eğiliminde olduklarından dolayı güçlü etkileşimler yani kimyasal bağ oluşur. Kimyasal türleri
elektron ilgileri çok azdır. Ametaller elektron alma eğiliminde birbirinden ayırmak için gereken bağ enerjisi yaklaşık olarak
olduklarından dolayı elektron ilgileri fazladır. 40 kj/mol veya daha yüksek ise türler arasında güçlü etkileşim
3. Cevap öğrenciye bırakılmıştır. (kimyasal bağ) oluştuğu kabul edilir.
2. H-O arasındaki etkileşim güçlü etkileşim (kimyasal bağ)
Çalışma No.: 53 H 2 O bileşiğinin hâl değişimi zayıf etkileşim
H 2 O-NH 3 etkileşimi zayıf etkileşim
1. Elektronegatiflik, bir kimyasal bağı oluşturan her bir atomun H 2 O-CH 4 etkileşimi zayıf etkileşim
bağ elektronlarını kendine çekme gücünün bir ölçüsüdür.
3. Fe-Fe atomları ve He-He atomları arasındaki bağların her ikisi
2. Metallerin elektronegatiflik değerleri düşük, ametallerin yük- de atomlar arası bağdır. Ancak tablo incelendiğinde kaynama
sek, soy gazların ise sıfırdır. noktaları arasındaki farktan da anlaşılacağı gibi Fe-Fe atomları
arasındaki bağın güçlü, He-He atomları arasındaki bağın zayıf
3. Metaller ile ametaller arasında iyonik bağlı, iki ametal arasında olduğu söylenebilir. Fe-Fe atomları arasındaki çekim güçlü
kovalent bağlı bileşikler oluşur. olduğu için demirin kaynama noktası daha yüksektir ve demir
oda koşullarında katıdır. He-He atomları arasındaki çekim daha
zayıf olduğundan helyumun kaynama noktası çok düşüktür ve
helyum oda koşullarında gazdır. Moleküller arası etkileşimlerin
Çalışma No.: 54 hepsi zayıf etkileşimdir ancak moleküllerin çekim güçleri farklı
olduğu için kaynama noktaları ve fiziksel hâlleri farklıdır.
1. Öğrenciler, çizimlerden çıkarım yaparak kendi cevaplarını
verirler. Çalışma No.: 58
2. Periyodik cetvel görseli incelendiğinde periyodik sistemde 1. Yönerge
atom yarıçapının küçüldüğü yönde elektronegatifliğin arttığı,
atom yarıçapının büyüdüğü yönde ise elektronegatifliğin 1. Çekme kuvvetlerinin itme kuvvetlerinden çok daha yoğun
küçüldüğü görülür. olduğu durumlarda kimyasal türler arasında güçlü etkileşim-
3. Öğrenciler soy gazların özelliklerini dikkate alarak kendi ler meydana gelir. Bu etkileşimlere aynı zamanda kimyasal
cevaplarını verirler. bağ denir.
2. Hidrojen ve flor molekülleri içerisindeki bağların koparılarak
Çalışma No.: 55 atomlarına ayrıştırılmaları için gerekli enerji değerlerindeki
farklılıkların nedeni hidrojen ve flor molekülünde atomları
1. Herhangi bir atomun en yüksek temel enerji düzeyindeki (son bir arada tutan çekme ve itme kuvvetleri miktarlarındaki
katmanındaki) elektronlarına değerlik elektronları denir. farklılıktır. Hidrojen atom yarıçapının flor atom yarıçapından
daha küçük olması atomlar arasındaki çekme kuvvetlerinin
2. Bir atomun değerlik elektron sayısı periyodik sistemdeki grup itme kuvvetlerinden daha fazla, etkileşimlerin daha güçlü
numarasına eşittir (A grupları için). Bir atomun Lewis sembolü (bağın daha kuvvetli) olmasını sağlar. Dolayısı ile bu durum
gösterilirken element sembolünün etrafına değerlik elektron daha güçlü etkileşimlerin koparılması için daha fazla enerji-
sayısı kadar nokta konur. nin gerekliliğini gösterir.
3. Ar ve diğer soy gaz atomlarının (He hariç) değerlik elektron 2. Yönerge
sayısı 8 olduğu (oktet kuralına uyduğu) için elektron alma/
verme ya da ortak kullanma eğilimleri yoktur. Bu atomlar, bazı Cevap öğrenciye bırakılmıştır.
özel koşullar haricinde bileşik oluşturmaz.
196