Page 244 - Tarih 9 | Kavram Öğretimi Çalışması

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
TARİH 9
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı Kavram Öğretimi 130
5. ÜNİTE : İSLAM MEDENİYETİNİN DOĞUŞU > 5.2. İslamiyet Yayılıyor
Kavram : Halifelik
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Tarihsel Kavrama Becerisi

Çalışmanın Adı İSLAMİYET’TE DEVLET BAŞKANI 15 dk.
Çalışmanın Amacı Halifelik kavramını tanımlayarak İslam Dünyası için önemini açıklayabilme

Yönerge: Aşağıda verilen metni ve infografiği dikkate alarak soruları cevaplayınız.

HALİFELİK

Sözlükte “birinin yerine geçmek, bir kimseden sonra gelip onun yerini almak, birinin ardından gel-
mek/gitmek, yerini doldurmak, vekâlet veya temsil etmek” gibi anlamlara gelen hilâfet kelimesi,
terim olarak İslâm devletlerinde Hz. Peygamber’den sonraki devlet başkanlığı kurumunu ifade eder.
Halife de “bir kimsenin yerine geçen, onu temsil eden kimse” demektir ve devlet başkanı için kul-
lanılır.
Müslüman toplumlarda devlet başkanlığına hilâfet denmesi, halifenin risâlet görevi hariç Hz. Pey-
gamber’in yerine geçerek onun dünyevi otoritesini temsil etmesi, yeryüzünde dinin hükümlerini
uygulamak, dünya işlerini düzene sokmak üzere Allah’ın yeryüzündeki hâkimiyetini veya bütün
müminlere ait olan hilâfet ve yetkiyi temsil etmesi gibi sebeplerle açıklanır.
Resûl-i Ekrem hayatta iken hem peygamber olarak Allah’tan aldığı vahyi insanlara tebliğ etmiş hem
de Müslümanların dünyevi işlerini düzene koymuş, hukuki ihtilâflarını çözümlemiş, ahlâk bakımın-
dan onları eğitmiş, siyasi birliğin tamamlanmasından sonra devlet başkanlığı ve ordu kumandanlığı
görevlerini üstlenmiştir. İslâm âlimleri Hz. Peygamber’in vefatıyla peygamberliğin sona erdiği, buna
karşılık toplumun idaresiyle ilgili diğer işleri bir kişinin üstlenip bunları tek başına veya bazı görev-
leri yetkili şahıs ve mercilere devrederek yürütmesi, böylece Müslümanların düzen içinde yaşaması-
nı temin etmesi gerektiği üzerinde görüş birliğine varmışlardır.

Casim Avcı, Hilâfet (Düzenlenerek alınmıştır.)

Dört Halife Dönemi Emeviler Dönemi
Hz. Muhammed’in vefa- KİM HALİFE OLACAK? Muaviye siyasi ve as-
tından sonra Hz. Ebu- kerî mücadele sonunda
bekir, Hz. Ömer, Hz. Os- halifeliğini ilan etmiştir.
man ve Hz. Ali istişare Muaviye, oğlu Yezid’i de
ile seçilip işbaşına gel- veliaht tayin etmiştir.
mişlerdir.

1. Hz. Muhammed’in vefatından sonra sizce neden halife seçme ihtiyacı ortaya çıkmıştır?

241