Page 9 - Biyoloji 10 | KAZANIM KAVRAMA ETKİNLİKLERİ

1 BİYOLOJİ 10 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

Soru 1. aile 2. aile 3. aile

AaBbEe aabbee AaBbEe aabbee AaBbEe aabbee
= Anne

= Baba

(Anne ve babada (Anne ve babada (Anne ve babada
bütün genler bağımsız) bütün genler bağlı) A ve B genleri bağlı)
Yukarıda 3 farklı aileye ait ebeveynlerin genotipleri ve genlerin bağlantı durumları verilmiştir.
Hiçbir ailede krossing-over olmadığı düşünülürse bu ailelerden oluşan aynı cinsiyetteki ve aynı
sayıdaki yavruların çeşitliliği çoktan aza doğru nasıl sıralanır?

Cevap Cevap: 1 > 3 >2
Bütün ailelerde baba tek çeşit gamet oluşturabilirken anneler farklı çeşitte gamet
oluşturabilmektedir.
1. ailede anne - 8 çeşit gamet oluşturabilir.
2. ailede anne - 2 çeşit gamet oluşturabilir.
3. ailede anne - 4 çeşit gamet oluşturabilir.
Bu nedenle 1. ailenin yavruları 8 çeşit genotipte, 2. ailenin yavruları 2 çeşit genotipte, 3. ailenin
yavruları 4 çeşit genotipte olabilir.

3. Yönerge Çaprazlama ve çeşitleri örnekler üzerinden açıklanır.
ÇAPRAZLAMALAR

Ebeveynlerin genotip ya da fenotiplerine bakılarak dünyaya gelecek yavruların genotip ya da fenotip oranlarının
(yüzdelerinin) bulunmasıdır.
Monohibrit Çaprazlama: Tek karakter açısından heterozigot olan ebeveynlerin çaprazlamasıdır.

Örnek:
A→ Sarı tohum } Tohum rengi karakteri
a → Yeşil tohum
1. Homozigot sarı ve yeşil bezelyeleri çaprazlayarak 1. nesil (F 1)’deki yavruların genotip ve fenotiplerini bulunuz.
P kuşağı : AA x aa
(Ebeveynler)

Gamet çeşidi: A a
(G) Döllenme

F 1 kuşağı: Aa (%100 heterozigot sarı bezelyeler oluşur.)
2. F 1 kuşağındaki yavruları kendileştirip (kendi aralarında çaprazlayıp) F 2 kuşağını bulunuz.
Aa x Aa

F 1 kuşağı: AA Aa Aa aa (Yavru üç farklı genotipten biri olabilir.)

2
3
1
Genotip = AA ∕ Aa ∕ aa 1 Fenotip = Sarı ∕ Yeşil 1
4 4 4 4 4
Genotip Oranı = 1 : 2 : 1 Fenotip Oranı = 3 : 1

8