Page 20 - Türk Dili ve Edebiyatı 10 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10 3

7.
"Gölge oyununun Türk toplumuna geçiş zamanı tam olarak bilinmemektedir. En yaygın görüş
gölge oyununun Çinlilerden Moğollara, Moğollardan da Türklere geçtiği görüşüdür. "Hayal-i Zıl"
oyunu olarak ortaya çıkarılan Karagöz oyununun kurucusu Şeyh Muhammed Küşteri kabul edilir.
Kimlikleri konusunda farklı rivayetler vardır. Karagöz ve Hacivat’ın gerçekten yaşayıp yaşamadıkla-
rı veya yaşamışlarsa nerede yaşadıkları kesin olarak bilinmemektedir. Rivayetlere göre Orhan Gazi
döneminde, Bursa'da bir cami inşaatında demirci ve duvarcı olarak çalışmaya başlayan Karagöz
fazla konuşmasıyla herkesi eğlendirir. Bundan dolayı caminin inşaatı bir türlü ilerlemez. Bundan
haberdar olan Orhan Gazi Karagöz'ü idam ettirir. Hacivat ise hacca giderken eşkıyalar tarafından
öldürülür. Orhan Gazi pişman olarak emir verir ve Şeyh Küşteri'den bu iki kişinin konuşmalarını
perdeye aktarmasını ister. Böylece oyun ortaya çıkar. Yazılı bir metne dayanmayan Karagöz oyunu
doğaçlama oynanır. Bu oyunlar, Osmanlı Dönemi'nde genellikle Ramazan ayında kahvehanelerde;
evlenme, sünnet, doğum gibi törenler dolayısıyla yaygın bir şekilde şenliklerde oynatılmıştır."

Günümüzde Karagöz oyunlarının yaygın bir şekilde sahnelenmemesinin sebepleri neler olabilir?
Görüşlerinizi yazınız.

8. Tarihî kişilikler olan Karagöz ve Hacivat'ı metin-gerçeklik ilişkisi yönünden değerlendiriniz.

19