Page 16 - Türk Dili ve Edebiyatı 10 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10 3

6. ÜNİTE: Tiyatro
Konu Geleneksel Türk Tiyatrosu 40+40+40 dk.

Kazanımlar A.3. 1. Metinde geçen kelime ve kelime gruplarının anlamlarını tespit eder.
A.3. 2. Metnin türünün ortaya çıkışı ve tarihsel dönemle ilişkisini belirler.
A.3. 3. Metnin tema ve konusunu belirler.
A.3. 4. Metindeki çatışmaları belirler.
A.3. 5. Metindeki olay örgüsünü belirler.
A.3. 6. Metindeki şahıs kadrosunun özelliklerini belirler.
A.3. 7. Metindeki zaman ve mekânın özelliklerini belirler.
A.3. 8. Metnin dil, üslup ve anlatım/sunum özelliklerini belirler.
A.3. 9. Metinde millî, manevi ve evrensel değerler ile sosyal, siyasi, tarihî ve mitolojik ögeleri belirler.
A.3. 10. Metinde edebiyat, sanat ve fikir akımlarının/anlayışlarının yansımalarını değerlendirir.
A.3. 11. Metni yorumlar.
A.3. 12. Yazar ve metin arasındaki ilişkiyi değerlendirir.
A.3. 13. Türün ve dönemin/akımın diğer önemli yazarlarını ve eserlerini sıralar.
A.3. 14. Metinlerden hareketle dil bilgisi çalışmaları yapar.

Yönerge Aşağıda verilen metni okuyunuz. Soruları metni göz önünde bulundurarak cevaplayınız.
(Metnin aslına sadık kalınmıştır.)

KARAGÖZ VE TRAFİK
Hacivat: (…) Biliyorsun Karagöz’üm, evimizden çıktıktan sonra sokaklar, yollar, caddeler var.

Karagöz: Hay hay… Caddelerde tüneller, köprüler var.
Hacivat: Aferin Karagöz’üm ama onlara tüneller, köprüler demezler. Alt geçitler, üst geçitler denir!.
Karagöz: Hay hay, bir de kaldırımlar var.

Hacivat: Efendim, biliyorsun ama bilmediklerin de var! Mesela bütün yollarda insanların ve araçla-
rın dolaşmasına trafik denir. İşte bu trafik içinde tıkanıklık ve kazaları önlemek için de bazı şeyler
yapılır. Neler yapılır Karagöz’üm?
Karagöz: Yollarda tıkanıklık ve kaza yapanlara dayak atılır Hacı Cavcav!

Hacivat: Allah müstahakkını versin, aklın hep dayak atmakta!...
Karagöz: Sen de bilmediğim şeyleri bana sorup durma!
Hacivat: Ah efendim, hepimiz yollarda ne yapmamız gerektiğini az çok biliriz veya düşünebiliriz
ama hem dikkat etmeyiz hem de önem vermeyiz.
Karagöz: Köftehor, yalan söyleme ben dikkat de ediyorum, önem de veriyorum.

Hacivat: Aferin Karagöz’üm, bunu bilmiyordum!
Karagöz: Bilmeden iftira etme!...

Hacivat: Pekâlâ, yollarda ve caddelerde nerde yürürsün?
Karagöz: Bunu bilemeyecek ne var? Yolun ortasında yürürüm.
Hacivat: Allah Allah, neden?...

Karagöz: Tanıdık bir şoför çıkar da arabasına alır diye…
Hacivat: Canım şakayı bırak, yolun ortasından yürünür mü? Kaldırımdan kaldırımdan…
Karagöz: Hay hay, kaldırımdan… Arabaların üstünden yürürüm, bana kızan olursa seni söylerim.

Hacivat: Efendim ne demek beni söylersin? Yayalar yollarda kaldırımdan gider…
Karagöz: Köftehor, yan yana sıralanan arabalardan kaldırımda yürümeye yer mi var? Sen de arabanı
dükkânın önüne çekiyorsun!
(...)

15