Page 6 - Biyoloji 9 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 9 1

Karbonhidrat
zinciri
Glikoprotein
Dış zar yüzeyi
Yüzeydeki
protein Çift lipit tabakası

Kolestorol İç zar yüzeyi
Protein
Zarda bulunan glikolipit, glikoprotein ve lipoproteinlerin sayısı ve dağılımı her hücrede farklılık gösterir.
Bu moleküller hücreye özgünlük kazandırır. Zarda bulunan glikoproteinler, hücrelerin birbirini tanıma-
sını, maddelerin ve hormonların tanınmasını, madde geçişini sağlar.
Hücre zarından; küçük moleküller büyük moleküllere göre, nötr maddeler iyonlara göre, negatif iyonlar
pozitif iyonlara göre, yağda çözünen maddeler (A, D, E, K vitaminleri) çözünmeyenlere göre (B ve C
vitaminleri), yağ çözen maddeler çözmeyenlere göre daha kolay geçer.

Hücre Çeperi
Bitki, mantar ve bakteri hücrelerinde hücre zarının dışında hücreye destek sağlayan ve hücreyi meka-
nik etkilerden koruyan hücre çeperi bulunur. Hücre çeperinin temel yapısı; bitki hücrelerinde selüloz,
mantar hücrelerinde kitin, bakterilerde ise peptidoglikandan oluşmuştur. Hücre çeperi, cansızdır ve tam
geçirgendir.

Örnek Soru

1. Aşağıdakilerden hangisi hücre zarının görevlerinden değildir?
A) Hücreyi korur.
B) Hücreye şekil verir.
C) Tam geçirgendir.
D) Sitoplazmanın dağılmasını önler.
E) Madde alışverişini sağlar.
Çözüm: A, B, D, E seçeneklerindeki ifadeler hücre zarının genel özelliklerindendir. Ancak hücre
zarı tam geçirgen değil seçici geçirgendir. Cevap: C

2. Bitkilerde bulunan hücre çeperi için,
I. Hücre zarının dışında yer alır.
II. Hücreyi dış etkilerden korur.
III. Tam geçirgendir.
IV. Karbonhidrat yapılıdır.

bilgilerinden hangileri doğrudur?
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV D) I, III ve IV E) I, II, III ve IV
Çözüm: Soruda verilen ifadelerin tümü bitkilerde bulunan hücre çeperinin genel özellikleri ara-
sında yer alır. Cevap: E

5