Page 35 - Fizik 9 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

9 FİZİK 9 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

3. Yönerge Aşağıdaki etkinlik uygulanır. Etkinlikle ilgili sorular çözülür.

Farklı malzemelerden yapılmış kalemleri saçınıza sırayla sürtüp küçük kâğıt parçacıklarına yaklaştı-
rınız.
1 Hangi malzemelerden yapılmış kalemler saça sürtüldükten sonra kâğıt parçacıklarını çekmiştir?
Nedenini açıklayınız.

2 Kaleme yapışan kâğıt parçacıklarının bir süre sonra düştüğü görülür. Bunun nedeni nedir? Açık-
layınız.

4. Yönerge Dokunmayla elektriklenme açıklanır.
Dokunmayla elektriklenme, en az biri yüklü iletken cisimlerin birbirine teması sırasında elektron geçişi
ile gerçekleşir ve cisimler, toplam yükü büyüklükleri (kapasiteleri) oranında paylaşır.

Yalıtkan ayaklar üzerinde duran özdeş, yüklü, iletken A ve B kürelerinin yükleri sırasıyla q ve q , yarı-
B
A
çapları ise r'dir (Görsel 2). Birbirlerine dokundurulan bu kürelerin son yükleri (q ' ve q ')
B
A
A B
r r q + q
q ' = q ' = A 2 B ile bulunur.
B
A
q A q B

Görsel 2: Yüklü, özdeş A ve B iletken küreleri
Yalıtkan ayaklar üzerinde duran farklı büyüklükteki, yüklü, iletken A ve B kürelerinin yükleri sırasıy-
la q ve q , yarıçapları ise r ve r ’dir (Görsel 3). Birbirlerine dokundurulan bu kürelerin son yükleri
A
A
B
B
(q ' ve q ' )
A
B
B
A q ' r A
A
q + q = r + r ve
r B A B A B
r A
q ' r B
B
q + q = r + r ile bulunur.
q B
q A A B A B
Görsel 3: Farklı büyüklükteki özdeş A ve B iletken küreleri

34