Page 36 - Fizik 9 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü FİZİK 9 9

Örnek Soru
-12q yüke sahip, r yarıçaplı iletken A küresi, r yarıçaplı nötr iletken B küresine yalıtkan ipinden tutularak
dokundurulmaktadır. Daha sonra B küresi, yalıtkan ipinden tutularak +15q yüke sahip, 2r yarıçaplı ilet-
ken C küresine dokundurulmaktadır.

A B C
r r 2r

-12q

+15q

Buna göre A, B ve C iletken kürelerinin son yükleri ne olur?
Cevap:
q + q B -12q
A
q ' = q ' = 2 = 2 = -6q
A
B
q ' r q r
B = B B = q ' = +3q
q + q C r + r C -6q + 15q r + 2r B
B
B
q ' r C q C 2r
C
q + q C = r + r C -6q + 15q = r + 2r q '= +6q
C
B
B
5. Yönerge Etkiyle elektriklenme açıklanır.
Etki ile elektriklenmede etkileşen cisimler arasında temas yoktur. Yüklü bir cisim nötr iletkene yaklaştı-
rıldığında yüklü cismin etkisiyle nötr iletken üzerindeki elektronlar harekete geçer. İletken cismin yüklü
cisme yakın olan ucu zıt yükle, uzak olan ucu ise aynı tür yükle yüklenir.
(-) yüklü K cismi, nötr iletken L cismine yaklaştırıldığında L cismi üzerindeki elektronları kendisine en
uzak noktaya doğru iter. Böylece L cisminin K cismine yakın olan ucu (+), uzak olan ucu (-) ile yüklenir
(Görsel 4). Etkiyle elektriklenen cismin üzerindeki net yük sıfır olup sadece etki sonucu yükler kutup-
lanır.

K

L

Görsel 4: Etki ile elektriklenme

35