Page 10 - Kimya 9 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü KİMYA 9 3

3. ÜNİTE: Kimyasal Türler Arası Etkileşimler
Konu Hidrojen Bağının Oluşumu ve Maddelerin Fiziksel Özelliklerine Etkisi 40 dk.
Kazanımlar 9.3.4.3. Hidrojen bağları ile maddelerin fiziksel özellikleri arasında ilişki kurar.
a. Hidrojen bağının oluşumu açıklanır.
b. Uygun bileşik serilerinin kaynama noktası değişimleri grafik üzerinde, hidrojen bağları ve diğer etkileşimler kullanılarak
açıklanır.

1. Yönerge Hidrojen bağının oluşumu açıklanır.

Hidrojen bağı, katı ve sıvı fazda moleküller arasında etkin olan bir etkileşimdir. Dipol-dipol etkileşiminin özel
bir hâli olup bu (dipol-dipol) etkileşimden daha güçlüdür. Bir moleküldeki F, O, N atomlarının herhangi birinin
ortaklanmamış elektron çifti ile diğer moleküldeki kısmi pozitif (δ+) yüklü H atomları arasında oluşan etkileşime
hidrojen bağı denir.

+δ +δ +δ
...... N ...... N ...... N

Hidrojen bağının oluşabilmesi için, bir molekülde H atomuna bağlı elektronegatifliği yüksek ve ortaklanmamış
elektron çifti bulunduran F, O, N atomlarından biri olmalıdır. Aynı bileşiğin molekülleri arasında oluşabildiği gibi
farklı bileşiklere ait moleküller arasında da oluşabilen hidrojen bağı aşağıdaki şekillerde gösterilmiştir.

H H H O

H N H N H N H H

H H H

NH molekülleri arasında oluşan hidrojen bağı NH ve H O molekülleri arasında oluşan hidrojen bağı
2
3
3
2. Yönerge Aşağıdaki soruları cevaplayınız.

1. I. H 2
II. C 2 H 5 OH
III. CH 4
IV. HCl
Yukarıda verilen maddelerden hangilerinin molekülleri arasında yoğun fazda hidrojen bağı
etkindir?

2. NH 3 bileşiğiyle ilgili
I. Yoğun fazda molekülleri arasında hidrojen bağları bulunur.
II. Molekülde N ve H atomları arasında oluşan bağ hidrojen bağıdır.
III. Moleküldeki merkez atom pozitif (+) yük merkezidir.
Yargılarından hangileri doğrudur? Açıklayınız.

9