Page 15 - Kimya 10 - Elazig

 1. BÖLÜM: HOMOJEN VE HETEROJEN KARIŞIMLAR

Örneğin, içerisinde aynı sıcaklıkta ve eşit miktarda su bulunan üç
özdeş kabın birincisine 20 g, ikincisine 30 g, üçüncüsüne 40 g şeker
atılarak şekerin tamamen çözünmesi sağlanıyor.
20 g şeker 30 g şeker 40 g şeker

100 mL 100 mL 100 mL
su su su

I. kap II. kap III. kap

Buna göre II. kaptaki çözelti, I. kaptaki çözeltiye göre derişik, III. kap-
taki çözeltiye göre seyreltiktir.

Çözeltilerle ilgili çalışmalarda çözeltide çözün müş madde miktarını
belirtmek için derişim kavramı kullanı lır. Belirli miktardaki çözelti ya da
çözücü içerisinde çözünmüş madde miktarına derişim (konsantras-
yon) denir. Derişim; molarite, molalite, kütlece yüzde derişim, hacimce
yüzde derişim ve ppm (milyonda bir kısım) gibi birimlerle ifade edile-
bilir. Temelde bu birimlerin hepsi çözeltideki birim hacimde çözünmüş
madde miktarı hakkında bilgi verir. Bu birimlerden kütlece yüzde deri-
şim, hacimce yüzde derişim ve ppm bu ünitede, molarite ve molalite
ise 11. sınıf kimya dersinde anlatılacaktır.

Kütlece Yüzde Derişim

100 gramlık bir çözeltide çözünen maddenin gram cinsinden değerine
kütlece yüzde derişim denir. Kütlece yüzde derişim, günlük hayatta
ve sanayide yaygın olarak kullanılır. Meyve sularında, serumda, zey-
tinyağında (asitlik yüzdesi) bileşenlerin miktarları kütlece yüzde olarak
ifade edilir. Kütlece yüzde derişim formülü aşağıda verilmiştir.

Çö znen maddek tlesimü ü ( )
Ktlece Yzde Deri þim (%) = Çö znenü $ 100
ü
ü
Çö zeltinin ktlesiü (m Çö zelti )
Örneğin, 80 g su ile 20 g şeker kullanılarak hazırlanan 100 g çözeltinin
kütlece yüzde derişimi şöyle hesaplanır:

80 g su + 20 g şeker = 100 g çözelti
m
Kütlece Yüzde Derişim = m Çö z nenü $ 100 bağıntısında verilenler
yerine konulduğunda Çö zelti
20
Kütlece Yüzde Derişim = 100 $ 100 = %20

oranında şeker bulunur. Buradaki kütlece %20 ifadesi 100 g’lık her
çözeltinin 20 g çözünen, 80 g çözücü içerdiğini belirtir.

10. SINIF KIMYA 93