Page 20 - Kimya 10 | 1.Ünite

Kimyanın Temel Kanunları ve Kimyasal Hesaplamalar
NELER KAZANILACAK? Mol kavramı açıklanırken

a) Mol kavramının tarihsel süreç içerisindeki değişimi üzerinde durulacak,
b) Bağıl atom kütlesi tanımlanacak,
c) İzotop kavramı ve bazı elementlerin mol kütlelerinin tam sayı çıkmayışının nedeni örneklerle açıklanacak,
) ç Mol hesaplamaları yapılacaktır.

1.2.1. MOL KAVRAMI

Görsel 1.2.1: Buğday tarlası
Çöldeki kum taneleri, buğday tarlasındaki (Görsel 1.2.1) buğ-
day taneleri ya da buğdaydan elde edilen un taneleri sayılabilir mi?
Bu satırları okurken aldığınız nefesteki oksijen moleküllerini sayabilir
misiniz? Bu taneler tek tek sayılamasa da tanelerin belirli bir alandaki
sayılarını bulmak için bir yöntem geliştirilebilir.
Bilim insanları atom, molekül gibi çok küçük kimyasal türleri ölç-
mek ve gerekli hesaplamaları yapmak için mol adı verilen bir kavram
23
geliştirmişlerdir. 1 mol 6,02x10 sayısına karşılık gelir. Mol kavramı
sayesinde sayılamayacak büyüklükteki kavramlar sayılabilecek birim-
BİLİYOR MUSUNUZ? lerle ifade edilmiş olur. Nasıl ki bir düzine, 12 sayısına; bir deste, 10
sayısına karşılık geliyorsa 1 mol de 6,02x10 23 sayısına karşılık gelir.
Mol kelimesi Latincede “büyük Dünyadaki insanların tümü ömürleri boyunca buğday taneciği saysa-
yığınˮ anlamına gelmektedir. lar yine de toplamda 1 mol kadar buğday taneciği sayamazlar.
MOL KAVRAMININ TARİHSEL SÜREÇ İÇERİSİNDEKİ
DEĞİŞİMİ
Dalton’dan başlayarak kimyacılar atom sayılarının bileşiklerin yapı-
sı, tepkimeler ve hesaplamalar için son derece önemli olduğunu anla-
mış ve bu konuda birçok çalışma yapmışlardır.

Amedeo Avogadro [Amedeo
Avogadro (Görsel 1.2.2)] aynı
şartlarda, eşit hacim kaplayan
gazların atom veya molekül
sayılarının eşit olduğunu (Görsel He O 2
1.2.3) fark eden ilk bilim in-
sanıdır. Fakat belirli hacimdeki NH 3
tanecik sayısı ile ilgili hesaplama Görsel 1.2.3: Aynı şartlarda eşit
yapmamıştır. hacim kaplayan
gazlar eşit sayıda
Görsel 1.2.2: Amedeo Avogadro tanecik içerir.

34