Page 18 - Kimya 10 | 2.Ünite

Karışımlar

Görsel 2.1.23: Farklı konsantredeki meyve suları

Derişik ve seyreltik çözeltilere günlük hayattan farklı örnekler veri-
lebilir.
Konsantre meyve suları ve meyveli sıvı içecekler karşılaştırıldığın-
da konsantre meyve sularındaki meyve oranı fazla, meyveli sıvı içecek-
lerde meyve oranı azdır (Görsel 2.1.23). Bu nedenle konsantre meyve
suları derişik, meyveli sıvı içecekler seyreltiktir.
Mide asidi seyreltik hidroklorik asit (HCl) çözeltisidir. Asit oranı
arttığında derişik HCl çözeltisine dönüşebilir. Midedeki asit oranının
artması farklı sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu nedenle çözeltideki
çözünmüş madde oranlarının bilinmesi oldukça önemlidir. Çözeltideki
çözünmüş madde oranları için kütlece yüzde, hacimce yüzde ve ppm
gibi ifadeler kullanılabilir.
ÇÖZELTİLERDE DERİŞİM
Bir çözeltinin derişimi,
• Ölçülebilen ve gözlenebilen bir özelliktir.
• Belirli miktar çözücü veya çözelti içindeki madde miktarını be-
lirtir.

• Çeşitli şekillerde (ppm, ppb, kütlece yüzde derişim gibi) ifade edi-
lir.

Kütlece Yüzde Derişim
Sinüs ve burun temizliğinde kullanılan okyanus suyu yaklaşık %5
sodyum klorür içeren bir çözeltidir. Buradaki %5 NaCl, 5 gram NaCl
bileşiğinin 95 gram suda çözündüğünü ve çözeltinin kütlesinin 100
gram olduğunu gösterir (Görsel 2.1.24). Kütlece yüzde derişimi endüst-
ri kimyasında, tıpta ve eczacılıkta yaygın olarak kullanılır.
100 gr çözeltide çözünen maddenin gram cinsinden miktarına küt-
lece yüzde derişim denir.
Bir çözeltide çözünen maddenin kütlece yüzdesini hesaplamak için
• Çözünenin kütlesi,
Görsel 2.1.24: Burun tıkanıklığında
NaCl çözeltisi kulla- • Çözeltinin kütlesi bilinmelidir.
nılır.
Yüzde derişim hesaplanırken oran-orantı yöntemi veya aşağıdaki
formül kullanılır.
çö znenin ktlesiü ü
Kütlece yüzde derişim = # 100
çö zeltinin ktlesi
ü
mçö znenü
Kütlece % = # 100
mçö zelti

106