Page 25 - Kimya 10 | 2.Ünite

Karışımlar
KARA YOLLARINDA BUZLANMAYA KARŞI ALINAN
ÖNLEMLERİN ETKİLERİ
Kara yollarında buzlanmayı önlemek, kar ve buzu eritmek için sod-
yum klorür, kalsiyum klorür, pancar suyu, kepek gibi ürünler kullanı-
lır. Ülkemizde bu amaçla en çok tercih edilen ürün sodyum klorürdür.
Her kış, kara yollarına yaklaşık 100 bin ton tuz atılır (Görsel 2.1.33).
Bu miktar gıda işleme endüstrisi tarafından kullanılan miktarın 10 kat
fazlasıdır.
Buzlanmayı önlemek için kullanılan tuz trafik kazalarını önler. Görsel 2.1.33: Buzlanmaya karşı yol-
lara tuz dökülmesi
Ancak kullanılan tuz buharlaşmadığı ve yok olmadığı için ekolojik sis-
teme de zarar verir. Tuz suda eriyerek akarsulara ve yer altı sularına
karışabilir.
Yer altı sularına sızan tuzlu su insan, hayvan ve bitki sağlığını etki-
ler. Bitki örtüsü üzerinde yaprak hasarına ve bitkinin ölümüne sebep
olabilir. Buzlanmayı önlemek için kullanılan tuz göl ve göletlerin alt kıs-
mında tuzlu su tabakası oluşturarak su bitkileri ve suda yaşayan canlı-
ların besin maddelerini hapsedebilir. Yüksek tuz derişimi suda yaşayan
canlıların büyüme, üreme ve hayatta kalmalarını olumsuz etkiler.
Memelilerde ve kuşlarda tuzlu su içmek tuz zehirlenmesine neden
olabildiği gibi yol kenarına sıçrayan tuzu tüketen hayvanların ölümüne Görsel 2.1.34: Tuzun asfalta verdiği
neden olabilir. Ayrıca tuz topraktan süzülerek ağaçlara ve bitki örtüsü- zarar
ne zarar verebilir.
Tuzun yol açtığı korozyon nedeniyle köprüler ve yollar tahrip olur
(Görsel 2.1.34), bu yüzden yenilenen yol çalışmaları ülke ekonomisine
de zarar verir.

GELECEĞİN NOBEL ÖDÜLÜ ADAYLARINA

Kara yollarında ve taşıtlarda buzlanmaya karşı genellikle çeşitli tuzlar kullanılır. Bu tuzların kara yollarına
ve ekolojik sisteme olumsuz etkileri vardır. Kara yollarında ve taşıtlarda buzlanmayı engellemek için kara
yollarına ve ekolojik sisteme olumsuz etkileri daha az olan maddeler ile ilgili yeni bir çalışma oluşturunuz.

TARTIŞINIZ

İÇERİK:
Kara yollarında ve taşıtlarda buzlanmaya karşı alınan ve alınabilecek önlemlerin olumlu ve olumsuz
etkilerini yukarıdaki metinden farklı olarak sınıfınızda aşağıdaki yönerge adımlarını takip ederek tar-
tışınız.
SÜRE: 1 ders saati
TARTIŞMADA DİKKAT EDİLECEK KURALLAR:
Sınıf içi tartışmalarda karşısındakini dinleme ve görgü kurallarına uygun verimli tartışma, araştırma,
düşünme, iletişim becerileri
ARAÇ VE GEREÇLER:
Yazılı ve görsel materyaller, ders kitabı
Yönerge:
1. Sınıf iki gruba ayrılır. Birinci gruba buzlanmaya karşı alınan önlemlerin olumlu etkileri, ikinci gru-
ba alınan önlemlerin olumsuz etkileri paylaştırılır.
2. Gruplar 10 dakika seçtikleri konuyla ilgili kendi aralarında tartışır.

3. Tartışma sonunda gruplar birer sözcü seçer. Sözcüler sınıf önünde sırasıyla kendi grubunun fikirlerini
sunar.

4. Sözcüler sunum sonrası varsa gruplardan gelebilecek soruları önce dinler, sonra cevaplar.

113