Page 29 - Kimya 11 | 3.Ünite

Sıvı Çözeltiler ve Çözünürlük
Tablo 3.4.1. Bazı Katıların Farklı Sıcaklıklardaki Çözünürlükleri (g/100 g su)
Sıcaklık
o
Madde ( C)
0 10 20 30 40 50 60
Sodyum klorür 35,7 35,8 36,0 36,3 36,5 37,0 37,2

Sodyum nitrat 73,0 80,0 88,0 96,0 104,0 113,0 124,0
Potasyum sülfat 7,35 9,22 11,1 12,8 14,7 16,5 18,3
Potasyum nitrat 13,3 20,9 31,6 46,0 63,9 85,5 110,0
Potasyum klorür 27,6 31,0 34,0 37,0 40,0 42,6 45,5

ÇÖZÜNÜRLÜK HESAPLAMALARI
Çözünürlükle ilgili farklı hesaplamalar yapılabilir. Maddelerin fark-
lı sıcaklıklardaki çözünürlük değerleri verilerek çözelti içindeki çözücü,
çözünen madde miktarı hesaplanabilir. Ayrıca sıcaklık değişiminden ya-
rarlanarak çöken madde miktarı ve çöken maddeyi çözmek için gere-
ken çözücü miktarı da hesaplanabilir. Aşağıda çözünürlükle ilgili hesap-
lamalara farklı örnekler verilmiştir.
ÖRNEK VE ÇÖZÜM

Örnek Çözüm
o
o
1. 20 C’ta 100 gram suda en fazla 88 1. 20 C’ta
gram sodyum nitrat çözündüğüne göre 100 gsu 88 gr sodyum nitrat çö üüznrse
aynı sıcaklıkta 150 gram suda kaç gram 150 gsuda x g
$
sodyum nitrat çözünebilir? 150 88
x = = 132 gsodyumnitrat çö ü .
znebilir
100
o
2. Çözünürlük 2. 40 C’ta 100 g su + 60 g tuz = 160 g doymuş çözelti
(g/100 g su)
160 g çö zeltide 100 gsu
320 g çö zeltide x
60
$
320 100
30 x = = 200 g su bulunur .
o 160
Sıcaklık ( C)
0 20 40
Grafik, bir X tuzunun çözünürlüğünün
sıcaklıkla değişimini göstermektedir.
o
40 C’ta 320 gram doymuş X çözelti-
sinde kaç gram su bulunur?

o
3. Çözünürlük 3. 20 C’ta çözünürlük 30 g/100 g su
(g/100 g su) o
80 C’ta çözünürlük 50 g/100 g su
50 50 - 30 = 20 g tuz ilave edilmelidir.
30
o
Sıcaklık ( C) 100 gsui inç 20 gtuz ilaveedilirse
0 20 80
xg su iinç 80 g tuzilave edilir .
$
o
20 C’taki doymuş X çözeltisinin sı- x = 100 80 = 400 g su bulunur .
20
o
caklığı 80 C’a çıkarıldığında çözeltiyi
doymuş hâle getirmek için 80 gram
tuz gerekir. Buna göre kullanılan su
kaç gramdır?

147