Page 33 - Kimya 11 | 3.Ünite

5. Sıvı Çözeltiler ve Çözünürlük

BÖLÜM: ÇÖZÜNÜRLÜĞE ETKİ EDEN FAKTÖRLER

NELER KAZANILACAK? Çözünürlüğün sıcaklık ve basınçla ilişkisi açıklanırken
a) Farklı tuzların sıcaklığa bağlı çözünürlük eğrileri yorumlanması sağlanacak,
b) Tuzların farklı sıcaklıklardaki çözünürlüklerinden faydalanarak deriştirme ve kristallendirme ile ilgili
hesaplamalar yapılacak,
c) Gazların çözünürlüklerinin basınç ve sıcaklıkla değişimi üzerinde durulacak çözünürlük eğrileri yorum-
lanacak,
d) Çözünürlüğün sıcaklık ve basınçla ilişkisi elektronik tablolama programı kullanılarak kurgulanacak,
değerleri değiştirerek gerçekleşen değişiklikleri gözlemlemeleri ve yorumlamaları sağlanacaktır.

3.5.1. ÇÖZÜNÜRLÜĞÜN SICAKLIK VE BASINÇLA İLİŞKİSİ

Görsel 3.5.1: Çeşitli reçeller

Reçel, tatlı vb. şekerli yiyecekler genellikle oda sıcaklığında saklanır
(Görsel 3.5.1). Bu tür yiyeceklerin buzdolabında veya düşük sıcaklıkta
saklanması uygun değildir. Buzdolabında uzun süre bekletildiğinde kris-
tallenen bu yiyecekler hangi işlemle eski hâline getirilebilir? Sorunun
cevabı katıların çözünürlüğüne sıcaklığın etkisi ile açıklanabilir.
Sıcaklığın Etkisi: Katıların çözünürlüğü genellikle sıcaklık arttıkça
artar. Soğuk ortamda saklanan yiyeceklerin kristallenmelerinin nedeni
şekerin çözünürlüğünün sıcaklıkla azalmasından kaynaklanır.
Çözünen madde çözücüye eklendiğinde çözücü moleküllerin kine-
tik enerjisi çözünen maddeyi oluşturan kimyasal türler arasındaki çe-
kim etkisinin azalmasına yol açar. Böylece çözünen, katı hâlden ayrıla-
rak sulu faza geçer. Çözünen tanecikler çözücü moleküller tarafından
sarılır.

151