Page 35 - Kimya 11 | 3.Ünite

Sıvı Çözeltiler ve Çözünürlük
Belirli sıcaklık ve basınçta çözünen bir maddenin sıcaklığı düşürül-
düğünde çözünürlüğü genellikle azalır. Çözünürlüğü azalan katı tek-
rar çökmeye başlar. Sıcaklığın düşmesiyle çözünürlüğü azalan katı düz-
gün geometrik şekilli katılar oluşturur. Bu olaya kristallendirme denir.
Kristallenen bir katının, sıcaklığı artırılarak veya çözücü ilave edile-
rek tekrar çözünmesi sağlanabilir.
Seyreltik bir çözeltiye çözünen ilave edilerek veya çözücü buhar-
laştırılarak çözelti derişik hâle getirilebilir. Tuzların farklı sıcaklıklarda-
ki çözünürlüklerinden faydalanılarak deriştirme ve kristallendirme he-
sapları yapılabilir.
DERİŞTİRME VE KRİSTALLENDİRME HESAPLAMALARI

ÖRNEK VE ÇÖZÜM

Örnek Çözüm
o
o
1. Bir katının sudaki çözünürlüğü 25 C’ta 1. 25 C’ta
o
40 g/100 g su, 60 C’ta 60 g/100 g su- 100 gsuda 40 g kat ı
o
dur. 60 C’ta 200 gram suda bir mik-
200 gsuda X
tar katı çözünerek hazırlanan çözelti-
o
nin sıcaklığı 25 C’a düşürüldüğünde X = 80 gkat ı çö üznebilir .
10 gram katı çöküyor. Buna göre baş- Başlangıçta 10 + 80 = 90 g tuz çözünmüştür.
langıçta kaç gram katı çözünmüştür?
o
2. Çözünürlük 2. 30 C’ta 100 + 60 = 160 g çözelti
(g/100 g su)
160 g çö zelti 60 gtuz
320 g çö zelti x
60
x = 120 g tuz
40
320 g çözeltinin 120 gramı tuz olduğuna göre
320-120=200 gramı sudur.
o
o
0 10 30 Sıcaklık ( C) 100 g suyun sıcaklığı 30 C’tan 10 C’a düşürüldüğünde
o
60-40=20 g tuz çöker.
Yukarıda bir tuzun çözünürlük sıcaklık
o
grafiği verilmiştir. 30 C’ta 320 gram 100 gsu 20 g tuz
o
doymuş çözeltinin sıcaklığı 10 C’a
200 gsu x
düşürüldüğünde tuzun bir kısmı çökü-
o
yor. Çöken tuzu çözmek için 10 C’ta x = 40 g tuz
o
çözeltiye kaç gram su eklemek gere- 10 C’ta 40 g tuzu çözmek için 100 g su ilave edilmelidir.
kir?
3. o
3. 20 C’ta 100 gsu 80 g
Sıcaklık Çözünürlük 400 gsu x
o
( C) (g/100 g su) x = 320 gkatı
10 60 320 - 200 = 120 g daha katı eklenmelidir.

20 80
o
Yukarıdaki tabloya göre 10 C’ta 400
gram suda 200 gram X katısı çözünü-
o
yor. Sıcaklık 20 C’a çıkarıldığında
çözeltinin doymuş olması için kaç
gram katı eklenmelidir?

153