Page 37 - Kimya 11 | 3.Ünite
P. 37
Sıvı Çözeltiler ve Çözünürlük
Scuba (sukuba) dalgıçlığı yapanların (Görsel 3.5.2) vurgun yemesi-
nin nedeni gazların çözünürlüğüne basıncın etkisi ile açıklanabilir.
Dalgıçların basınçlı havayı soluması veya yüksek basınçlara maruz
kalması kan ve dokularda çözünen azot gazı miktarını artırır. Denizin
derinliklerindeki dalgıç yüzeye çok hızlı dönerse basınçtaki azalma ne-
deniyle azot daha az çözünür hâle geldiği için kanda kabarcıklar oluştu-
rur. Oluşan azot gazı kabarcıkları dalgıçlarda sağlık sorunlarına neden
olabilir (vurgun olayı). Bu sorunu azaltmak için dalgıçların kullandığı
oksijen tüplerinde oksijen ve helyum karışımı kullanılır. Helyum kan-
da çözünmediği için çözünen gaz miktarı daha az olur. Vurgun olayına
maruz kalan insanlar basınç odalarında tedavi edilebilir.
Gazların çözünürlüğüne basınç etkisinin bir örneği de gazlı içeçek-
lerin kapağı açıldığında oluşan şiddetli gaz çıkışıdır. Kapak kapalıyken
yüksek basınç nedeniyle çok çözünen CO gazı kapak açıldığında basınç Görsel 3.5.2: Scuba dalgıcı
2
azaldığı için serbest hâle geçer.
Grafik 3.5.4 ve 3.5.5'de gazların çözünürlüğünün sıcaklık ve basınç-
la değişimi verilmiştir. Grafiği inceleyerek verilen soruların cevaplarını
boş bırakılan yerlere yazınız.
16
Çözünürlük (g/100 g su) 12
14
10
8
6
4
2
0
10 20 30 40 50 60
o
Sıcaklık ( C)
Grafik 3.5.5: Gazların çözünürlük sıcaklık ilişkisi
1. Gazların çözünürlüğü ile sıcaklık arasındaki ilişkiyi yorumlayınız.
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
2. Gazların çözünürlüğü ile basınç arasındaki ilişkiyi yorumlayınız.
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
155
