Page 25 - Kimya 11 | 3.Ünite

Sıvı Çözeltiler ve Çözünürlük
TERS OZMOZ YÖNTEMİYLE SU ARITIMI
Ozmoz, enerji gerektirmeyen, kendiliğinden gerçekleşen bir olay
olduğu hâlde, ters ozmoz için suyu derişik çözeltiden seyreltik çözelti-
ye geçirmek için derişik çözeltiye enerji vermek gerekir (Görsel 3.3.5).

Ozmoz Ters
Ozmoz
Derişik
Seyreltik çözelti Basınç
çözelti Ozmotik
basınç

Seyreltik Derişik çözelti
çözelti
Yarı
geçirgen
zar
Görsel 3.3.5: Ozmoz ve ters ozmoz

Ters ozmoz suyun arıtım yöntemlerinden biridir. Başlangıçta gemi-
lerde deniz suyunu içme suyuna dönüştürmek için kullanılan yöntem
günümüzde birçok yerde kullanılan su arıtma yöntemlerinden biri hâ-
line gelmiştir. Ters ozmoz yöntemi ile su arıtımında kullanılan düzenek
aşağıdaki gibidir (Görsel 3.3.6).

Arıtılacak
Kir su
Temiz su
Su
Atık su
gideri

Görsel 3.3.6: Ters ozmoz yöntemiyle su arıtımı
Ters ozmozda kullanılan yarı geçirgen zarın gözenekleri çok küçük-
tür. Bu yarı geçirgen zar su moleküllerinin geçmesine izin veren ancak
çözünmüş tuzların, organik maddelerin, bakterilerin çoğunun geçme-
sini engelleyen bir filtre görevi görür. Yarı geçirgen zar delikli bir boru
etrafına sarılır. Sistemde bir arıtılacak su girişi iki de su çıkışı bulu-
nur. Su çıkışlarından biri temiz su diğeri de atık su çıkışıdır. Yarı geçir-
gen zar sarmalına basınçla giren su zarın etrafında dolanır. Uygulanan
basınç sonucu su molekülleri zarın gözeneklerinden geçerken su kir-
leticiler geçemez. Borunun deliklerinden giren arıtılmış su, temiz su
çıkışından dışarı çıkarken sarmaldan geçemeyen maddeler atık su çı-
kışından atılır. Kısaca, derişik çözeltiye basınç uygulandığında su mo-
lekülleri yarı geçirgen zardan geçer fakat su kirleticilerin içeri girmesi-
ne izin verilmez.

143