Page 21 - Kimya 11 | 3.Ünite

Sıvı Çözeltiler ve Çözünürlük
KAYNAMA NOKTASI YÜKSELMESİ (Ebülyoskopi)
o
Sıcaklık ( C)
Sıvının buhar basıncının dış basınca eşitlendiği sıcaklık sıvının kay- Doymamış Doymuş çözelti
nama noktasıdır. Uçucu olmayan çözünen, çözeltinin buhar basıncını çözelti Çözelti
düşürür. Buhar basıncı ile kaynama noktası birbiri ile bağlantılı olduğu- 102 Kaynamaya başladığı
na göre saf çözücüye uçucu olmayan çözünen eklenmesi kaynama nok- 101 sıcaklık
100 Çözücü
tasını nasıl etkiler?
99
Saf çözücüye uçucu olmayan çözünen eklendiğinde buhar basıncı 98
düştüğüne göre buhar basıncının dış basınca eşitlenmesi için daha yük- 97
sek sıcaklık gerekir. Bu durum da kaynama noktasının daha yüksek sı-
caklıkta gerçekleşmesiyle mümkündür (Grafik 3.3.1). Örneğin kayna- Zaman
makta olan suya tuz atıldığında kaynama durur, kaynama daha yüksek Grafik 3.3.1: Saf çözücünün (su)
sıcaklıkta gerçekleşir. ve uçucu olmayan
çözünen içeren çözel-
Basınç (atm)
tinin normal kaynama
noktalarının karşılaştı-
rılması

Çözücü
Çözelti

Sıvı

Katı

Gaz
Çözücünün
Çözeltinin
donma kaynama
noktası noktası
Buhar

Çözücünün Çözeltinin
ΔT d donma kaynama ΔT k
noktası noktası
o
Sıcaklık ( C)
Grafik 3.3.2: Suyun ve uçucu olmayan çözünen içeren çözeltinin faz diyagramı

Grafik 3.3.2, suyun faz diyagramını ve çözeltiye uçucu olmayan bi-
leşen eklenmesiyle çözeltide meydana gelen değişimi göstermektedir.
Grafikte kesiksiz çizgiler bir atmosfer basınçtaki saf çözücünün kayna-
ma noktasını, kesikli çizgiler ise çözeltinin kaynama noktasını göster-
mektedir. Kaynama noktası yükselmesi molalite ile orantılıdır.
ΔT α m
k
ΔT = T - T o ΔT = kaynama noktası yükselmesi
k
k
k
k
T =çözeltinin kaynama noktası
k
o
T =saf çözücünün kaynama noktası
k
ΔT = K .m m=çözeltinin molalitesi
k
k
K k = molal kaynama noktası yükselmesi sabiti

o
(birimi C/m)

139