Page 12 - Kimya 12 | 1.Ünite

1. ÜNITE: KIMYA VE ELEKTRIK

1.1.3. Elektrik Enerjisi ve İstemlilik

Bakır bir kaşık AgNO çözeltisine batırılıp bir süre bekletildiğinde kaşı-
3
ğın gümüş ile kaplandığı görülür (Şekil 1.2).

Bakır
kaşık

NO -
AgNO (suda) 3
3 Ag +

Şekil 1.2: Bakır kaşığın gümüşle kaplanması

Bu işlem sırasında aşağıdaki redoks tepkimesi gerçekleşir:

) 2
)
Cu () 2k + Ag + (suda Cu 2+ (suda + Ag ()k
–
Bu tepkimede kaşıktaki Cu atomları 2e verip Cu iyonlarına yük-
2+
seltgenerek çözeltiye geçerken çözeltideki Ag iyonları, açığa çıkan
+
elektronları alarak indirgenir ve Ag katısı hâline dönüşür. Ag katısı
kaşık yüzeyinde ince tabaka hâlinde birikir. Böylece kaşık gümüşle
kaplanmış olur.
Yukarıdaki şekilde görülen redoks tepkimesinde tepkimeye giren mad-
deler aynı kapta ve birbiriyle doğrudan temas hâlindedir (Şekil 1.2).
Ancak redoks tepkimeleri doğrudan temas olmadan da gerçekleşebilir.
Bunun için iletken bir tel ve tuz köprüsüyle birbirine bağlanan iki farklı
kap kullanılır (Şekil 1.3).

Hiçbir buluş kendiliğinden veya bir tesadüf eseri ortaya çıkmamıştır.
Bilim insanları azimle çalışmış, defalarca başarısızlığa uğramalarına
rağmen sabırla çalışmayı sürdürerek bugün hayatımızı kolaylaştıran
buluşlara imza atmıştır. Bu bilim insanlarından biri olan John Frederic
Daniell (Can Fredrik Denyıl) yaptığı çalışmalarda çinko çubuğu çinko
sülfat (ZnSO ) çözeltisine, bakır çubuğu ise bakır(II) sülfat (CuSO )
4
4
çözeltisine batırmış ve kaplarda herhangi bir tepkime olmadığını gözle-
miştir. Kapları iletken bir tel ve tuz köprüsü yardımıyla birbirine bağladı-
ğında sistemde redoks tepkimesinin gerçekleştiğini ve sistemin elektrik
enerjisi ürettiğini ölçmüştür. Çinko ve bakır metalleri kullanılarak oluş-
turulan bu sisteme Daniell pili denir (Görsel 1.3).

v

Tuz köprüsü
KNO (suda)
3
Zn elektrot Cu elektrot

2+
Zn 2+ Pamuk Cu
2– 2–
SO 4 SO 4
o
o
25 C 1M ZnSO (suda) 25 C 1M CuSO (suda)
4
4
Görsel 1.3: Daniell pili Şekil 1.3: Daniell pili

24 12. SINIF KIMYA