Page 54 - Kimya 12 | 1.Ünite
P. 54
1. ÜNITE: KIMYA VE ELEKTRIK
V ideo Bilgi 1.5.3. Metal Kaplamacılık
Gündelik hayatta çok fazla kullanım alanına sahip olan metaller, çev-
resel etkenler nedeniyle zamanla aşınarak kullanılamaz hâle gelir. Bu
durum millî servetin kaybı ve doğal kaynakların israfına yol açar. Bu
nedenle metal aşınmalarının önlenmesi sürdürülebilir gelişmenin bir
parçası ve her bir bireyin sorumluluğudur.
Elektroliz ile Bakır Kaplama
Deneyi Aşınmanın önlenmesi amacıyla metaller, aşınmaya daha dayanıklı
başka metallerle kaplanır. Metal kaplamacılığı, saflaştırmayla beraber
endüstride en yaygın yapılan kimyasal işlemlerden biridir.
Kaplamacılıkta altın, gümüş, krom, nikel, bakır gibi metaller kullanılır
(Görsel 1.10). Metalle kaplama işleminde kaplanacak madde elektroliz
kabında katot elektrot, kaplayacak metal anot elektrot olarak görev
yapar. Elektrolit olarak anotta kullanılan metalin iyonunu içeren çözelti
kullanılır.
Örneğin bakır bir çatal, gümüşle kaplanmak istenirse çatal katot;
gümüş metali anot olarak seçilir. Elektrolitik hücrede çözelti olarak
gümüş iyonu içeren çözelti kullanılır. Sulu çözelti içindeki gümüş iyon-
Görsel 1.10: Altınla kaplanmış saat ları katoda gider ve element hâlinde birikerek kaplama olayını gerçek-
leştirir (Şekil 1.19).
Güç kaynağı
+ –
Katot
Anot Ag + (çatal)
(Ag) –
NO 3
o
25 C 1M AgNO
3
Şekil 1.19: Elektroliz yöntemiyle gümüş kaplama
Kaplama işleminde kaplamada kullanılacak metalin miktarı, kaplama-
sı yapılacak maddenin kullanım amacı ve maliyet önemlidir. Maliyet
hesaplanırken Faraday kanunlarından yararlanılır.
] 15. Alıştırma
80 g kütleli bakır çatal gümüş metali ile kaplanmak istenmektedir.
Bakır çatal içinde AgNO çözeltisi bulunan elektroliz kabının katoduna
3
bağlanıp 9,6485 amperlik akımla elektroliz edilmektedir. Bakır çatal,
gümüşle kaplandığında kütlesi 101,6 g olarak ölçülmektedir.
Buna göre elektroliz süresi kaç saniyedir? (Ag: 108)
Cevap
66 12. SINIF KIMYA
