Page 11 - Kimya 12 | 2.Ünite

 2. BÖLÜM: BASIT FORMÜL VE MOLEKÜL FORMÜLÜ

X Örnek
Organik bir bileşiğin 0,05 molü yeterince O gazı ile tepkimeye girerek
2
CO ve H O bileşiklerini oluşturmaktadır. Bu tepkimenin kütle-zaman
2
2
grafiği aşağıda verilmiştir.
Kütle (g)
14
CO
11 2

4,5 H O
2
3,5
2 O 2
X Zaman

Grafikte X ile gösterilen bu organik bileşiğin molekül formülünü
bulunuz.

\ özüm

Tepkimede oluşan ürünler CO ve H O olduğundan X bileşiğinin yapı-
2
2
sında C ve H elementleri bulunmaktadır. Ancak O elementinin bile-
şikte bulunup bulunmadığını anlamak için tepkime denkleştirilmelidir.
Grafikteki değerlere göre harcanan ve oluşan madde miktarları aşa-
ğıdaki gibidir.

X + O CO + H O
2 2 2
3,5 g 12 g 11 g 4,5 g
Bileşiğin molekül formülünü bulmak için bileşiğin 1 molü esas alınır.
Bileşik 0,05 mol verildiğinden 20 ile genişletildiğinde

X + O CO + H O
2 2 2
70 g 240 g 220 g 90 g
bulunur. Bu değerler yardımıyla maddelerin mol sayıları

n = 240 = 15 mol
O 2 32 2
n = 220 = 5 mol
CO 2 44
n HO = 90 = 5 mol bulunur.
18
2
Mol sayıları maddelerin katsayısı olarak yazıldığında tepkime denklemi
elde edilir. Tepkime denklemi yardımıyla

X + 15 O 5CO + 5H O
2 2 2 2
X ile gösterilen bileşiğin 1 molünde 5 mol C ve 10 mol H atomu bulun-
duğundan bileşiğin formülü C H dur.
5
10

12. SINIF KIMYA 93