Page 27 - Kimya 9 | 1. Ünite
P. 27
Kimya Bilimi
Canlı organizmalar tarafından ihtiyaç duyulan başlıca element ve bileşiklerin insan sağlığına ve çev-
reye etkileri aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Tablo 1.4.1: İnsan Sağlığı ve Çevre İçin Önemi Olan Element ve Bileşikler
İnsan Sağlığı İçin Önemi Çevre İçin Önemi
Vücuttaki su dengesinin korunması,
besinlerin hücre duvarından geçişi, kas Toprak ve suda iyon dengesini sağ-
Na
ve sinir fonksiyonlarının sağlıklı bir şe- lar. Bitkilerin büyümesi için gerekli ele-
(Sodyum)
kilde çalışması, vücut sıvılarının nötrlük mentlerden biridir.
düzeyinin korunmasında görev alır.
Vücuttaki sıvılarının iyon dengesini ve Bitki canlılığı, osmotik basınç ve hüc-
yoğunluğunu korumada, kandaki glikoz re boyutunun korunmasında önemli ele-
K
seviyesini düzenlemede sinir işlevlerinin mentlerden biridir. Potasyum toprakta-
(Potasyum)
çalışmasında, hormonların kontrolünde ki iyon dengesini sağlar ve hayvanların
görev alır. beslenmesi için gereklidir.
Vücudumuzda oksijen taşıyan, kana
kırmızı renk veren hemoglobinin ve bazı Bitkiler için ikinci derecede önemli
Fe
enzimlerin temel parçasıdır. DNA sente- elementlerden olan demirin toprakta
(Demir)
zinde yer alır. Beynin normal çalışabil- bulunması gereklidir.
mesi için gereklidir.
Kemiklerin ana bileşenidir. İskelet ve Hayvanların iskeletinde, dişte, yu-
Ca dişlerin korunması, metabolik fonksi- murta kabuğunda, mercanda ve toprak-
(Kalsiyum) yonların yönetimi için gereklidir. Sinir ve ta bulunur. Bitki ve hayvanların yaşamı
kasların işlevlerine de yardımcı olur. için önemlidir.
Kemiklerin, dişlerin, kasların ve si-
nirlerin gelişmesinde önemlidir. Doğal
stres önleyici olan magnezyum enerji ge- Bitkilerin büyümesi için gerekli ele-
Mg
rektiren metabolik olaylarda da yer alır. mentlerden biridir. Yeşil yapraklı bitki-
(Magnezyum)
Ayrıca enzimlerin yapısında, adrenalin lerde klorofilin yapısında bulunur.
hormonunun salgılanmasında, kanın pıh-
tılaşmasını önlemede görev alır.
Yeryüzündeki ısı ve nem dengesi,
temiz ve içilebilir suyun sağlanması,
biyolojik hayatın devamı, sağlıklı ve te-
Vücut sıcaklığının düzenlenmesi, de-
miz yaşam, hidroelektrik enerji üretimi,
rinin nemlenmesi, toksinlerin atılması,
H 2 O tarımsal üretim ve gıda güvenliği için
böbreklerin çalışmasında, vitamin, mine-
(Su) gerekli olan temel kaynaktır. Ayrıca top-
ral ve oksijenin vücutta taşınması ve çö-
rağın içinde dolaşarak atık maddeleri
zünmesinde önemlidir.
uzaklaştırır, besin maddeleri ve organik
maddelerin taşınmasını, çözünmesini ve
yenilenmesini sağlar.
42