Page 125 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - Fizik 11

ÇÖZÜMLÜ SORULAR İtme ve Çizgisel Momentum FİZİK

19. Hava direncinin ihmal edildiği ortamda yerden belli yükseklik-
teki 500 g kütleli bir top t=0 anında serbest bırakılıyor. Yere Net Topa etki eden kuvvetler; Topun ağırlığı
çarptıktan sonra düşey olarak yukarı doğru seken topa ait (G¶), Zeminin tepkisi (F¶ Net )
hız-zaman grafiği şekilde verilmiştir.
F¶ · ∆t = ∆P¶
Hız (m/s) Net
m.
F¶ · 0,16 = -4
Net
5 F¶ = -25 N olur.
Net
Zeminin topa uyguladığı ortalama kuvvet (R¶):
0,96
0 Zaman (s) F¶ = R¶ + m · g¶
Net
-3 -25 = R¶ + 0,5 · 10

R¶ = -30 N |R¶| = 30 N olur.
Buna göre yerin topa uyguladığı ortalama kuvvetin bü-
Cevap: D
2
yüklüğü kaç N’dur? (g = 10m/s )
A) 15 B) 20 C) 25 D) 30 E) 35

Çözüm:
Hız (m/s)

5
Son
t 0,96
0 t 1 2 Zaman (s)
İlk
-3

Top zemine t anında çarpmıştır. Topun t anındaki momen-
1 1
tumu P = 0,5 · 5 = 2,5 kg·m/s
İlk
Top zeminden t anında ayrılmıştır. Topun t anındaki mo-
2 2
mentumu P = 0,5 · (-3) = -1,5 kg·m/s
Son
Momentum değişimi ∆P¶ = P¶ - P¶
Son İlk
∆P¶ = -1,5 – 2,5 = -4 kg·m/s

Topun serbest bırakılmasından yere çarpmasına, yerle etki-
leşim süresi ve yerden ayrıldıktan sonra hızının ‘’0’’ olmasına
kadar geçen süre grafikte 0,96 s olarak verilmiştir. Bu sürenin
0,5 saniyesinde top düşerek yere çarpmıştır. Yerden 3 m/s
büyüklüğünde hızla ayrılmıştır. Bu andan topun hızının ‘’0’’
olmasına kadar geçen süre (0,96 - t )’dir.
2
Topun zeminle etkileşim süresi ∆t = t - t
2 1
v = g · t 1 v Son = v – g · (0,96 - t )
2
1
İlk
5 = 10 · t 1 t = 0,5 s 0 = 3 - 10 · (0,96 - t )
2
1
10 · t = 9,6 – 3
2
10 · t = 6,6 t = 0,66 s
2
2
olarak bulunur.
Δt = t - t 1
2
Δt = 0,66 – 0,5 = 0,16 s olur.

122 123