Page 248 - Dört Dörtlük AYT Fizik

FİZİK

Çembersel Hareket
FİZİK Çembersel Hareket ÇÖZÜMLÜ SORULAR

4. Sürtünmesiz yatay düzlemde düzgün çembersel hareket 5. Sürtünmelerin ihmal edildiği ortamda O merkezli 4h yarıça-
yapan şekildeki cismin kütlesi m, merkezcil ivmesi a¶ , çizgi- pına sahip, yatay x ekseni etrafında sabit ω¶ açısal hızı ile
sel hızı v¶, yarıçap vektörü r¶ ve cisme etki eden merkezcil ok yönünde dönen içi boş küre üzerinden h kadar yüksek-
kuvvet F¶ ’dir. teki K noktasından serbest bırakılan bir cisim t süre sonra
M
kürenin üst kısmından girip, içinden geçerek küreye değ-
Dönme yönü
O r meden yere düşüyor.
K
h
Yatay düzlem

Buna göre, r = 4h x
O
I. a¶ ile v¶ birbirine diktir.
II. F¶ ile r¶ birbirine diktir.
M
III. m arttıkça a¶’nın büyüklüğü artar.

yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III Buna göre,
I. Kürenin periyodunun alabileceği en büyük değer 4t dir.
π
Çözüm: II. ω nın alabileceği en küçük değer ’dir.
t
III. Kürenin periyodu 4t olabilir.
O r Dönme yönü 3
yargılarından hangileri doğrudur?
M

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) I, II ve III
I. Şekilden de görüldüğü gibi a¶ ile v¶ birbirine dik vektörler-
dir. O yüzden bu yargı doğrudur.
Çözüm:
II. F¶ ve yarıçap vektörü aynı doğrultuda ve yönleri zıttır.
M
O yüzden bu yargı yanlıştır. Cisim t süre sonra kürenin üst kısmından girdiğine göre,
kürenin içerisinde kat ettiği 8h’lik mesafeyi 2t sürede alır.
2
III. Merkezcil ivmenin büyüklüğü a = ω · r bağıntısı ile he- Cismin küreye çarpmadan çıkabilmesi için cisim kürenin
saplanır. Denklemden de görüldüğü gibi ivmenin büyük- alt kısmına geldiği anda kürenin delik olan bölgesinin de alt
lüğü kütleye bağlı değildir. O yüzden bu yargı yanlıştır. kısma gelmesi gerekir. Bu durumda küre 2t süre içerisinde
0,5 tur, 1,5 tur, 2,5 tur, ….. n,5 tur atmış olabilir. Öncülleri
Cevap: A
inceleyelim,
I. Kürenin periyodunun en büyük değeri bulmak için 2t
süre içerisinde attığı tur sayısını en küçük yani 0,5 al-
malıyız. Bu durumda periyodu 4t çıkar, Doğru
II. ω nın en küçük değeri için periyodun en büyük yani 4t
2 2π π π
olması gerekiyor. ω = = = Yanlış
T 4t 2t
4t
III. Küre 2t sürede 1,5 tur atmışsa periyodu olur. Doğru
3
Cevap: D

246