Page 187 - Dört Dörtlük AYT Kimya

ÇÖZÜMLÜ SORULAR Tepkime Hızı - Tepkime Hızını Etkileyen Faktörler KİMYA

36. N (g) + 2H (g) † N H (g) 38. Tepkime sırasında herhangi bir kimyasal değişime uğrama-
2
2
4
2
dan tepkime hızının artması sağlayan maddelere “katalizör”
tepkimesinde H gazının molar derişminin zamanla değişimi
2 adı verilmektedir.
grafikteki gibidir.
Buna göre katalizör ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden

hangisi yanlıştır?
A) Tepkime basamak sayısını değiştirebilirler.

B) Tepkime başladıktan sonra ortama eklenirler.
C) Tepkime verimini etkilemezler.
D) Tepkime yönünün değişmesini sağlarlar.
Buna göre N gazının 4. saniyedeki anlık hızı kaç M/s’dir? E) Aktivasyon enerjisinin değerinin azaltırlar.
2
A) 0,05 B) 0,1 C) 0,2 D) 0,4 E) 0,5
Çözüm: Çözüm:
Anlık hız hesaplamaları derişim zaman grafiklerinde eğriye Katalizör maddeler tepkime yönünü değiştirmezler, yani
çizilen eğim değerinden hesaplanır. ekzotermik tepkimenin endotermik olmasını veya endotermik
4. saniyedeki anlık hız için eğriye çizilen teğetin eğiminden tepkimenin ekzotermik olmasını sağlamazlar.
hesaplanır. Bu durumda H için anlık hız değeri Cevap: D
2
TH = 0,8 /8 = 0,1 M/s ‘dir. H ve N harcanma hızları ara
2
2
H 2

sında ise TH = 2 TH = eşitliği olduğundan
H 2 H 2
N 2 gazı için bu değer 0,1/2 = 0,05 M/s olur.
Cevap: A

37. Gaz fazında ve tek adımda gerçekleşen bir tepkimede yer
alan maddelerin harcanma ve oluşma hızları arasındaki ba-
ğıntı;

Hız = - = - = şeklindedir.

Tepkime kabının hacmi 2 katına çıkarılıp Y'nin mol sayısı
4 katına çıkarıldığında tepkime hızındaki değişim nasıl
gerçekleşir? 39. I. Basınç arttırmak.
A) 1/2 katına çıkar. II. Katalizör kullanmak.
B) Değişmez. III. Sıcaklığı azaltmak.
C) 2 katına çıkar. Yukarıda verilen uygulamalardan hangileri gaz fazında
gerçekleşen bir tepkimede mekanizmayı değiştirmeden
D) 3 katına çıkar.
hız artışına neden olur?
E) 8 katına çıkar.
Çözüm: A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
Hız bağıntısındaki değişimler göz önüne alındığında tepkime D) II ve III E) I, II ve III
denklemi
2X + 3Y † 2Z şeklinde olur.
Çözüm:
Tepkimeye ait hız bağıntısı r = k[X] [Y] şeklinde belirtilir.
2
3
Basınç artışı, kap hacminin azalmasıyla veya kaba eklenen
[X] = 1M ve [Y]= 1M olarak kabul edildiğinde;
madde miktarını arttırmak ile gerçekleşir. Her iki durumda da
Kap hacminin 2 katına çıkması ile X ve Y derişimleri yarıya madde derişimi artmış olur ve tepkime hızı derişim ile doğru
iner, Y derişimi 4 katına çıkar. orantılıdır.
Katalizör madde kullanımı hızı arttırırken tepkime basamak
2
3

=
Y
TH k X  sayısını değiştirebileceğinden tercih edilmemelidir.
  
2
  1  3 Tepkime hızı sıcaklık ile doğru orantılı olduğundan sıcaklık
1
=
⋅
TH k   4 ⋅  =  2
 
2
  2  azalması tepkime hızının azalmasına neden olur.
Cevap: C Cevap: A
185