Page 190 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - AYT KİMYA

KİMYA Tepkime Hızı - Tepkime Hızını Etkileyen Faktörler ÇÖZÜMLÜ SORULAR

43. Kimyasal tepkimeye giren türlerin etkin çarpışmaları ¢H = ΣH - ΣH
ürün giren
sonucunda ürüne dönüşebilecek yüksek enerjili kararsız ara
+40 = ΣH - 60
ürüne aktifleşmiş kompleks denir. ürün
Gaz fazında gerçekleşen, ΣH ürün = 40 + 60 = 100 kJ
1 ¢H = E -E
X(g)+ Y (g) †XY (g) ai ag
2 2 2 40 = 90 - E
ag
tepkimesi için aktifleşme enerjisinin 90 kJ, aktifleşmiş E = 50 kJ bulunur.
kompleksin enerjisinin ise 150 kJ olduğu biliniyor. ag
1
Aynı şartlarda 0,2 mol XY bileşiğinin oluşması için gerekli XY → XY(g)+ Y (g) †XY tepkimesi için
2 2 2 2 2
olan enerjinin 8 kJ olduğu hesaplanıyor.
E =90 kJ E = 50 kJ E = 150 kJ
Verilen bilgilere göre XY † XY(g) + 1/2Y (g) tepkimesi ai ag aktifleşmiş kompleks
2
2

için potansiyel enerji-tepkime koordinatı grafiği aşağıda- ΣH = 100 kJ ΣH = 60 kJ ¢H= +40 kJ bulunur.
kilerden hangisinde doğru verilmiştir? ürün giren
Potansiyel Enerji(kJ) Potansiyel Enerji(kJ) XY → XY(g)+ 1 tepkimesi için de (işlem yapılan tepki
2 Y (g)
2
150 A) Potansiyel Enerji(kJ)Potansiyel Enerji(kJ) Potansiyel Enerji(kJ)Potansiyel Enerji(kJ) 2 menin ters yöndeki tepkimesidir.)
150
B)
Potansiyel Enerji(kJ)Potansiyel Enerji(kJ)
Potansiyel Enerji(kJ)Potansiyel Enerji(kJ)
150 150 150 150 E =50 kJ E = 90 kJ E aktifleşmiş kompleks = 150 kJ
ag
ai
100 150 150 150 150
90
100 100 ΣH ürün = 60 kJ ΣH giren =100 kJ ¢H= -40 kJ değerleri hesaplanır.
60 100 100 60 90 90
90 90 Cevap: C
60 60 60 60
0 60 60 0 60 60
Tepkime Koordinatı Tepkime Koordinatı
0 0 0 0
0 Tepkime KoordinatıTepkime Koordinatı 0 Tepkime KoordinatıTepkime Koordinatı
0
0
Tepkime KoordinatıTepkime Koordinatı
Tepkime KoordinatıTepkime Koordinatı
Potansiyel Enerji(kJ) Potansiyel Enerji(kJ)
D)
Potansiyel Enerji(kJ)
150 C) Potansiyel Enerji(kJ) Potansiyel Enerji(kJ)Potansiyel Enerji(kJ)
Potansiyel Enerji(kJ)Potansiyel Enerji(kJ)
Potansiyel Enerji(kJ)Potansiyel Enerji(kJ)
150 150
100 150 150 100
90
100 100 100 100
60 100 100 60 100 100
90
90
90 90
60 60 60 60
0 60 60 0 60 60
Tepkime Koordinatı Tepkime Koordinatı 44. Tepkime hızı, birim zamanda değişen madde miktarı ile be-
0 0 0 0
0 Tepkime KoordinatıTepkime Koordinatı 0 Tepkime KoordinatıTepkime Koordinatı lirlenir. Tepkimeye girenler için harcanma hızı, ürünler için
0
0
Tepkime KoordinatıTepkime Koordinatı Tepkime KoordinatıTepkime Koordinatı
oluşma hızı ifadeleri kullanılır.
E) Potansiyel Enerji(kJ)
Tepkimedeki kimyasal türlerin harcanma veya oluşma hızları
Potansiyel Enerji(kJ)Potansiyel Enerji(kJ)
Potansiyel Enerji(kJ)Potansiyel Enerji(kJ)
denkleşmiş tepkimedeki katsayıları ile doğru orantılıdır.
100 Örneğin 2H (g) + O (g) † 2H O(g) tepkimesinde
80 2 2 2
100 100 hız denklemi HızH = 2HızO = HızH O şeklindedir.
60 100 100 2 2 2
80 80
80 80
60 60 Gaz fazında gerçekleşen bir tepkimenin hız denklemi aşağı-
0 60 60
Tepkime Koordinatı da verilmiştir.
0 0
0 Tepkime KoordinatıTepkime Koordinatı
0
Y
Tepkime KoordinatıTepkime Koordinatı −∆       +∆  +∆ 
X −∆
T
Z


H �z
Hız = t ∆ = 5t∆ = 3t∆ = 4t∆ şeklindedir
Çözüm:
Hız denklemi verilen tepkime, sabit sıcaklıkta 2 litrelik kapta
1 Y (g) †XY (g) tepkimesi için
X(g)+ 2 45 saniyede tam verimle tamamlandığında X gazının miktarı
2 2 2,4 molden 0,6 mole düşüyor.
E =90 kJ ve E = 150 kJ değerlerinden girenlerin
ai aktifleşmiş kompleks Buna göre
potansiyel enerjisi
E = E – ΣHgiren I. Tepkime denklemi X(g) + 5Y(g) † 3Z(g) + 4T(g) olarak
ai aktifleşmiş kompleks
yazılabilir
ΣHgiren = 150-90=60 kJ hesaplanır.
-2
II. Z gazının harcanma hızı 6·10 M/s’dir
0,2 mol XY için 8 kJ enerji gerekiyorsa
2 III. Y gazının harcanma hızı 0,2 mol/s’dir
1 mol XY için X IV. Tepkime sonunda sistemin basıncı artar.
2

8 yargılarından hangileri doğrudur?
X = = 40 kJ bulunur.
0,2 A) I ve II B) II ve III
Yani tepkimenin entalpi değişimi ¢H = +40 kJ’dür.
C) I, II ve III D) I, III ve IV
E) I, II, III ve IV
188