Page 193 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - AYT KİMYA

ÇÖZÜMLÜ SORULAR Tepkime Hızı - Tepkime Hızını Etkileyen Faktörler KİMYA

III. 0-60 saniyeler arasında oluşan H (g)'nin mol sayısını he- Çözüm:
2
saplamak için :
A) I.basamağın ileri aktifleşme enerjisi E = 140 - 40 = 100 kJ
a
0-60 saniye aralığında harcanan KOH derişimi
2,0 - 1,2 = 0,8 M V= 600 mL = 0,6 L II.basamağın ileri aktifleşme enerjisi E = 110 - 80 = 30 kJ
a
n
M= bağıntısından I. basamağın ileri aktifleşme enerjisi II. basamaktan büyük
V olduğu için I. basamak yavaş basamaktır. Çünkü aktifleşme
n
0,8 M = KOH n KOH = 0,6·0,8 n KOH = 0,48 mol bulunur. enerjisi ne kadar büyük ise tepkime hızı o kadar yavaştır.
0,6
Mekanizmalı tepkimelerde hız denklemi yavaş basamağa
Zn(k) + 2KOH(suda) † K ZnO (suda) + H (g) tepkimesi- göre yazılır. Yani I.basamağa göre yazılan hız denklemi
2 2 2
ne göre Hız=k [X ] [Y ] şeklinde olur. A seçeneği doğrudur.
2
2
2 mol KOH tepkimesinden 1 mol H oluşursa
2 B) Hız denklemindeki derişim terimlerinin üslerinin toplamına
0,48 mol KOH tepkimesinden X . tepkimenin mertebesi (derecesi) denir.
0,48 Hız denklemi Hız=k [X ] [Y ] ise
X= = 0,24 mol H oluşur. 2 2
2 2
tepkime derecesi = 1 + 1 = 2 bulunur. Tepkime 2.mertebeden
H ’nin hızı mol/s istenmektedir.
2 bir tepkimedir. B seçeneği doğrudur.
 ∆  H  2  0.24mol
Hız = = = 4,10 mol/s C) X (g) + Y (g) † 2XY(g) tepkimesinin entalpi değişimi
-3
H2 t ∆ 60s 2 2
bulunur. ΣH girenler = 40 kJ ΣH ürünler = 80 kJ

¢H = ΣH - ΣH ¢H = 80 – 40 ¢H = 40 kJ
III. ifade doğrudur. tepkime ürünler girenler tepkime tepkime
bulunur.
Cevap: C
Molar oluşum entalpisi 1 mol XY oluşumu için gerekli olan

entalpi değişimidir.
48. Birden fazla basamak üzerinden yürüyen tepkimelere meka-
nizmalı tepkimeler denir. Mekanizmalı tepkimelerde hızı belir- 2 mol XY oluşumu için ¢H epkime = 40 kJ ise
leyen basamak bir araç konvoyunda en yavaş giden araca 1 mol XY oluşumu için ¢H = ?
benzetilebilir. Araç konvoyu birbirinden ayrılamayacağı için oluşum
bütün araçların hızı en yavaş aracın hızına bağlı olacaktır. .
Yani mekanizmalı tepkimelerde hız yavaş basamağa bağlı ¢H = 40 ¢H = +20 kJ bulunur.
olacağından hız denklemi en yavaş basamağa göre yazılır. oluşum 2 oluşum
C seçeneği doğrudur.
Potansiyel Enerji(kJ)
D) I. basamak: X (g) + Y (g) †2XY(g)
2
2
140
II. basamak : 2XY(g) + Y (g) † 2XY (g)
110 2 2
II. basamak
80
Net tepkime : X (g)+ 2Y (g) † 2XY (g)
I. basamak 2 2 2
40 Net tepkimenin entalpi değişimi, II. basamaktaki ürünlerin
20 toplam potansiyel enerjisinden I. basamaktaki girenlerin top-
0 Tepkime Koordinatı lam potansiyel enerjisinin çıkarılmasıyla hesaplanır.
Mekanizmalı bir tepkime için verilen potansiyel enerji - tepkime Grafikten ΣH girenler = 40 kJ ΣH ürünler =20 kJ olduğu görülür.
koordinatı grafiğinde
¢H = ΣH - ΣH ¢H = 20 - 40
I. basamak X (g) + Y (g) † 2XY(g) epkime ürünler girenler tepkime
2 2
II. basamak 2XY(g) + Y (g) † 2XY (g) ¢H tepkime = -20 kJ bulunur. D seçeneği yanlıştır.
2 2
tepkimeleri gerçekleşiyor. E) I.basamağın ileri aktifleşme enerjisi E = 140 - 40 = 100 kJ
a
Buna göre aşağıdaki seçeneklerden hangisi yanlıştır? II.basamağın ileri aktifleşme enerjisi E = 110 - 80 = 30 kJ
a
A) Tepkimenin hız denklemi Hız = k [X ] [Y ]’dir. II. basamağın ileri aktifleşme enerjisi I. basamağın ileri aktif-
2
2
B) Tepkime 2. mertebeden bir tepkimedir. leşme enerjisinden küçüktür. E seçeneği doğrudur.
C) XY’nin molar oluşum entalpisi ¢H = +20 kJ/mol’dür. Cevap: D
D) Net tepkimenin entalpi değişimi ¢H = -60 kJ’dür.
E) 2. basamağın aktifleşme enerjisi 1. basamağın aktifleşme
enerjisinden küçüktür.

191