Page 227 - 3 ADIM AYT TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI
ÇÖZÜMLÜ
SORULAR
Hikâye

1. Aşağıdakilerden hangisi hikâyenin yapı unsurların- Çözüm:
dan biri değildir?
Hikâyede düşündürmek değil, duygulandırmak ve he-
A) Olay örgüsü yecanlandırmak ön plandadır.
B) Biçem Cevap: D
C) Mekân
D) Zaman 4. Aşağıdakilerin hangisinde hikâye ile ilgili bilgi yan-
lışı yapılmıştır?
E) Kişi / Kişiler
A) Sınırlı bir çevre vardır, mekân çok ayrıntılı anlatıl-
maz, kısaca tasvir edilir.
Çözüm: B) Olayın oluşmasında etkili olan insanlar, yazar tara-
fından hazırlanan kurmaca kişilerdir.
Olay örgüsü, mekân, zaman ve kişi / kişiler hikâyenin
yapı unsurlarıdır. Biçem (üslup) hikâyenin yapı unsur- C) Olaylar kronolojik sıralama, geriye dönüşler ya da
larından biri değildir. zaman sıçraması şeklinde verilebilir.
D) Tek bir niteliğiyle ele alınan, belli bir toplumsal taba-
Cevap: B
kanın temsilcisi olan kişilere karakter denir.
E) Olay, kişiler arasında cereyan eden ilişkiler ya da
kahramanın iç çatışması sonucu ortaya çıkar.
2. Türk edebiyatında Batılı anlamda ilk hikâye örneği
Sâmipaşazâde Sezâi’nin ---- adlı eseridir.
Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerin han- Çözüm:
gisi getirilmelidir?
Tek bir niteliğiyle ele alınan, belli bir toplumsal tabaka-
A) Heyhat nın temsilcisi olan kişilere karakter değil, tip denir.
B) Küçük Şeyler Cevap: D
C) Letâif-i Rivâyât
D) Bir Hikâye-i Sevda 5. Hep birlikte çıktık. Arkadaşım memnun ve kendisinden
E) Müsameretnâme emin bir tavırla imtihan odasını açtı. Burası parke döşeli,
bir tarafında kurulmuş sahnemsi bir yer bulunan geniş bir
salondu. Sahneye yakın köşelerden birinde de kuyruklu
Çözüm: piyano vardı. Oda birdenbire doldu. Grup grup Türkçe
ve Frenkçe konuşmalar başladı. Bazen münakaşalar
Müsameretnâme Emin Nihat Bey tarafından yazılan birbirini bastırıyor ve anlaşılmaz bir gürültü benim bile
ilk hikâye denemesidir. Letâif-i Rivâyât Ahmet Mithat başımı ağrıtıyordu. Genç bir Alman kadını piyanoya
Efendi tarafından yazılan ilk yerli hikâyedir. Heyhat geçip tuşlara dokundu. Sivaslı Ali ömründe hiç görmediği
ve Bir Hikâye-i Sevda Servetifünun Dönemi yazarı bu alete hayret dolu bir göz attı, sonra ihtimal acemilik
olan Halit Ziya Uşaklıgil tarafından yazılan hikâyelerdir. göstermemek için lakayt bir hâl almaya çalıştı.
Sâmipaşazâde’nin yazdığı Küçük Şeyler Türk edebiya-
tında Batılı anlamda yazılmış ilk hikâye örneğidir. Bu parçada aşağıdaki yapı unsurlarından hangisi
belirgin değildir?
Cevap: B
A) Olay örgüsü
B) Kişi
C) Zaman
3. Aşağıdakilerden hangisi hikâyenin özelliklerinden D) Mekân
biri değildir?
E) Anlatıcı
A) İnsan yaşamının bir bölümü ele alınan hikâyede
olay ya da durum söz konusudur.
Çözüm:
B) Hikâyenin serim bölümünde olayın geçtiği çevre,
kişiler tanıtılarak ana olaya giriş yapılır. Bu parçada çıkıp imtihan odasına gidilmesi, odanın dol-
ması, konuşmaların başlaması, hikâye anlatıcısının başı-
C) Hikâyede düğüm bölümünde olay, okuyucuda me- nın ağrıması, Alman kadının piyanoya geçip tuşlara do-
rak duygusu oluşturacak şekilde işlenir. kunması, Sivaslı Ali’nin piyanoya hayretle bakması olay
D) Hikâyede duygulandırmak ve heyecanlandırmak değil, örgüsüdür. Hikâyedeki kişiler; hikâye anlatıcısı, Alman
düşündürmek ön plandadır. kadın ve Sivaslı Ali'dir. Zaman ile ilgili belirgin bir ifade kul-
lanılmamıştır. İmtihan odası, sahne mekâna ait sözlerdir.
E) Hikâye türü eserlerde kısa ancak yoğun bir anlatım Anlatıcı birinci kişi anlatımıyla belirgindir.
tercih edilir.
Cevap: C

227