Page 228 - 3 ADIM AYT TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Hikâye ÇÖZÜMLÜ SORULAR

6. İtalyan yazar Boccaccio (Bokaçyo) hikâyeye bugünkü 8. — Yoo, güvercinlerime dokunmayınız, dedi.
anlamda ilk edebî kimlik kazandıran ilk sanatçıdır. XIV.
yüzyılda yazdığı ---- adlı eseriyle ilk hikâye örneğini İhtiyar çiftlik sahibinin hayatta en çok sevdiği şeylerden
vermiştir. Türk edebiyatında hikâye türü her dönemde birisi ve belki birincisi de güvercinleri idi. Genç yaşın-
yer yer kendini hissettirse de XIX. yüzyılda Tanzimat dan beri ne tarlası ne ağılı ne ahırı ne kümesleri onu
Dönemi’nde başlayan yeniliklerle Batılı anlamda ilk kez çiftlik binasının iç avlusundaki güvercinleri kadar işgal
kendini göstermiştir. Bu noktada ilk örneği veren Ahmet etmemiştir. Bunun için değil midir ki onu, kasabada
Mithat Efendi olmuştur. ---- adını verdiği eseri ilk hikâye olsun köyde olsun aile adının bütün şöhretine rağmen
örneğidir. Ahmet Mithat Efendi’nin hikâyelerinde med- “Kuşbaz Hüseyin Bey” demeden kimse tanımaz.
dah tarzında bir anlatım vardır. Her hikâyesini kıssadan
hisse çıkacak şekilde yazan Ahmet Mithat Efendi böyle- Bu parça ile ilgili aşağıdakilerin hangisi söylenebi-
likle toplumu eğitmeyi amaçlamıştır. Basit kurguları ele lir?
almış ve geliştirerek âdeta bir tekerleme gibi okuyucuya A) Kişilerin fiziksel özellikleri belirtilmiştir.
sunmuştur. Hikâye türünde Sâmipaşazâde Sezâi’nin
---- eseri, modern olarak verilmiş ilk örneklerdendir. B) Mekân betimlemelerinden yararlanılmıştır.
C) Olağanüstü unsurlara yer verilmiştir.
Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıda-
kilerin hangisi getirilmelidir? D) Birinci kişi anlatımı kullanılmıştır.
E) Hikâyenin serim bölümünden alınmıştır.
A) Decameron - Letâif-i Rivâyât - Küçük Şeyler
B) Don Kişot - Küçük Şeyler - Letâif-i Rivâyât
Çözüm:
C) Robinson Crusoe - Kıssadan Hisse - Küçük Şeyler
D) Decameron - Küçük Şeyler - Sergüzeşt A seçeneğindeki kişilerin fiziksel özellikleri belirtilmemiştir.B
seçeneğindeki mekân betimlemelerinden yararlanılmamış-
E) Don Kişot - Letâif-i Rivâyât - Sergüzeşt tır. C seçeneğindeki olağanüstü unsurlara yer verilmemiş-
tir. D seçeneğindeki anlatımda birinci kişi değil, üçüncü kişi
kullanılmıştır. Kişi, mekân hakkında tanımlamalar bu parça-
Çözüm: nın hikâyenin serim bölümünden alındığını göstermektedir.
Cevap: E
Boccaccio’nun (Bokaçyo) yazdığı ilk hikâye örneği
Decameron’dur. Ahmet Mithat Efendi’nin hikâye türünde
ilk örneği verdiği eser Letâif-i Rivâyât’tır. Sâmipaşazâde 9. Yolcuların ekserisi bu gibi hadiselere alışık oldukları
Sezâi’nin Küçük Şeyler adlı eseri, modern olarak veril- için sadece başlarını sallıyorlar ve sepetlerini, çıkınla-
miş ilk hikâye örneğidir. rını açarak bir şeyler yiyorlardı. Bir müddet daha geçip
ortalık adamakıllı kararınca şoför, yol amelesinden bir
Cevap: A
fener alarak yeniden işine koyuldu. Biz yolcular, birden-
bire çöken sükûtun içinde, olduğumuz yerlere uzanmış;
kımıldamadan duruyorduk.
7. ---- öykülerinde öykücü anlatacağı olayı başlattıktan
sonra bir gerilim içinde tutmak için okuyucuyu, olayın Bu parça ile ilgili aşağıdakilerin hangisi söylene-
akışına karşı kimi engeller çıkarır; karmaşık bir durum mez?
çıkar ortaya. Bu karmaşıklığı zaman zaman artırır, za-
man zaman gevşetir öykücü. Böylece gerilimi artırır. A) Olaya dayalı bir hikâyeden alınmıştır.
Gerilimi doruk noktasına çıkardıktan sonra aşamalı bir B) Zamanın belirtildiği ifadelere yer verilmiştir.
biçimde düşürerek ---- ulaşır.
C) Kişilerin fiziksel özellikleri belirtilmiştir.
Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerin D) Düğüm bölümünden alınmıştır.
hangisi getirilmelidir?
E) Mekânla ilgili ayrıntılara yer verilmemiştir.
A) Olay - belirsizliğe
B) Maupassant tarzı - okuyucunun isteğine
Çözüm:
C) Durum - çözümsüzlüğe
Yolcuların bir şeyler yemesi, şoför ve yol amelesinin iş-
D) Kesit - sonuca lerini yapmaları, yolcuların kımıldamadan oturması ola-
E) Olay - çözümlemeye ya dayalı anlatımlardır. Zamanla ilgili ortalığın kararma-
sı ifadesi akşam ya da gece olduğuna işaret etmektedir.
Başlamış bir olayın devamı ancak bitirilmemiş bir olay
Çözüm: olduğu için düğüm bölümünden alınmıştır. Mekânla ilgili
Parçada olay öyküsüne dayalı plan hakkında bilgi ve- ayrıntılara parçada yer verilmemiş, bir araçta oldukları
rilmektedir. Olay öykülerinde düğümün çözümlenmesi hissettirilmiştir. Kişilere ait fiziksel özellikler parçada be-
gerekmektedir. lirtilmemiştir.
Cevap: E Cevap: C

229
228 229