Page 354 - 3 ADIM AYT TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

1950 Sonrası Toplumcu Gerçekçi,
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Millî-Dinî Duyarlılıkları Yansıtan, ÇÖZÜMLÜ SORULAR
Bireyin İç Dünyasını Esas Alan, Modernist ve Postmodernist Roman

5. (I) Cumhuriyet Dönemi Türk romanındaki önemli geliş- Çözüm:
melerden biri, Nazım Hikmet’le şiirde güçlü bir biçimde
E seçeneğindeki yargı yanlıştır çünkü modernist ro-
temsil edilen toplumcu gerçekçi anlayışın, 1930’lu yıl-
mancılar; yer yer alegorik anlatımdan yararlanmış, söz-
larda romanda da görülmesidir. (II) Sabahattin Ali ve
cüklerin çağrışım gücünden faydalanarak şiirsel bir dil
Sadri Ertem’in açtığı yoldan yürüyen toplumcu gerçekçi
kullanmışlardır. Eserlerindeki dil, bilincin karmaşıklığını
roman anlayışı, özellikle 1950’lerden 1980’e kadar Türk
yansıtmak üzere kullanıldığı için semboller ve imgelere
romanındaki ana eğilimlerinden biri olarak gelişimini
çokça yer verilir.
sürdürür. (III) Kemal Tahir, Orhan Kemal, Yaşar Kemal,
Talip Apaydın, Fakir Baykurt gibi toplumcu gerçekçi Cevap: E
yazarlar; toplumsal sorunlar ve çatışmalar ile köy gibi
küçük yerleşim yerlerinin sorunları üzerinde yoğunla-
şır.(IV) Romanlarını ağa-köylü, halk-yönetici, zengin-
fakir, güçlü-güçsüz, aydın-halk gibi çatışmalar üzerine
kurarlar. (V) Fakat içerikten çok biçime ve söyleyişe
önem veren bu yazarlar, toplumda istediği etkiyi oluştu-
ramazlar.

Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisinde
bilgi yanlışı vardır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

Çözümü:
E seçeneğindeki yargı yanlıştır çünkü toplumcu gerçek-
çi romancılar, ideolojik amaçlarla hareket etmiş; sanat-
larını Marksist bir dünya anlayışı üzerine inşa etmişler-
dir. Bu sanatçıların en temel amacı, halkı aydınlatmak
ve bilinçlendirmek olmuştur. Bunun için de halkın anla-
yabileceği bir dilde, biçime ve söyleyişe değil, içeriğe
önem vermişlerdir. 7. (I) Türk romanında 1980’den sonra yaygınlaşan anlayışlar-
dan biri de postmodernist roman anlayışıdır. (II) Bu roman
Cevap: E
anlayışında geleneksel romanın temelini oluşturan olay ör-
güsü, şahıs kadrosu, zaman ve mekân unsurları belirsizle-
şir ve romanın geleneksel yapısı bozulur. (III) Olay örgüsü
önemi yitirirken metinler arasılık ve üst kurmaca gibi birta-
kım yeni anlatım teknikleri ön plana çıkar. (IV) Dış dünyayı
olduğu gibi anlatmaya çalışan postmodern romanlarda dil,
6. (I) Türk edebiyatında dış gerçeklikten iç gerçekliğe yö- bir araç olarak kullanılır. (V) Romanda olay ve kişilerin akta-
nelen, farklı kurgusu ve tekniğiyle öne çıkan modernist rımında bir bütünlük yoktur, parçalanmışlık öne çıkar.
roman anlayışı 1950’lerden itibaren yavaş yavaş ortaya
çıkar. (II) Modernist romancılar, geleneksel roman an- Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisinde
layışından farklı olarak romandaki kronolojik zaman an- bilgi yanlışı vardır?
layışını altüst etmiş ve olaylar arasındaki neden-sonuç A) I B) II C) III D) IV E) V
ilişkisini ortadan kaldırır. (III) Dış dünyanın gerçekçi bir
biçimde yansıtılmayacağına inanan bu romancılar bire-
yin iç dünyasına yönelir. (IV) İç gerçekliğin karmaşasını Çözüm:
aktarabilmek için bilinç akışı, iç konuşma ve iç diyalog
gibi modern romanın tekniklerini kullanırlar. (V) Bilincin D seçeneğindeki yargı yanlıştır çünkü postmodernist
karmaşık dünyasını yansıtabilmek amacıyla yalın, sade romancılar, dış dünyanın olduğu gibi yansıtılabilece-
ve anlaşılır bir dil kullanmaya önem verirler. ğine inanmazlar ve gerçeklik unsurundan çok romanın
nasıl yazıldığı sorunsalını yani kurmacanın kendisini ön
Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisinde plana çıkarırlar. Postmodern yazarlar için dil bir araç
bilgi yanlışı vardır? değil, bir amaçtır.
A) I B) II C) III D) IV E) V Cevap: D

354 355