Page 358 - 3 ADIM AYT TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

1950 Sonrası Toplumcu Gerçekçi,
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Millî-Dinî Duyarlılıkları Yansıtan, 1. TEST
Bireyin İç Dünyasını Esas Alan, Modernist ve Postmodernist Roman

5. Eski devrin şehirli kadını da köylüsü gibi memleketin 7. Romanda kolaj; sözlük, ansiklopedi, makale, tiyatro,
aktif elemanlarındandı. En hoşu, bir inandığı ve inancı I
yolunda can feda edecek azmi ve feragati vardı. Ebe şiir, destan ve mektup gibi çok farklı türlerin ve söy-
lem tarzlarının bir ana metin fonu üzerine serpiştirile-
kadın, çocuğunu kundağını genç lohusanın kucağına
rek yapıştırılması tarzında uygulanır. Montaj ise form
verirken ana daha bu konca dudaklar ilk sütü almadan:
II
“Ya gazi ol, ya şehit!” diyecek bir vatan ve iman aşkın- itibarıyla doğrudan alıntı hâlinde gerçekleştirilir, baş-
dan yoğrulmuş kahraman gururu ile salâbetli ve kararlı ka bir metne ait olup alıntı oldukları tırnak işareti ile
idi. Hâlbuki şimdi, vatan da iman da bu yeni kadın tipi belirginleştirilen parçalar eserde bir bütünlük sağlar.
için mühimsenmez; vakti geçmiş bir masal artığından Metinler arasılık, bir yazarın eserini oluştururken ken-
başka bir şey değildi. Artık onun çocuğunu kendi de- III
disinden önce yazılmış bir eserin bütününe ya da bir
ğil dadılar, sütanneler ve bilhassa mürebbiyeler büyü-
parçasına; o eserin biçimine, içeriğine, tekniğine ya da
tüyordu. Analık onun için sadece bir fantezi, bir gurur
karakter ve karakterlerine yaptığı “anıştırma” işlemidir.
vesilesinden ibaret kalmıştı. Pastiş; bir edebî eserin biçimini konusundan koparıp, o
IV
Bu parça aşağıdaki roman anlayışlarından hangisi konunun yerine başka ve aykırı bir konu yerleştirerek
ile kaleme alınmış olabilir? gülünç bir uyumsuzluğu ortaya çıkarmak ve böylece
alaya alan bir taklit etkisi uyandırmaktır. Parodi ise bir
A) Millî ve dinî duyarlığı yansıtan roman
V
B) Toplumcu gerçekçi roman başka metnin konusunu, içeriğini, üslubunu, alay söz
konusu olmadan taklit etme işidir.
C) Postmodern roman
Bu parçadaki bilgi yanlışlığının giderilebilmesi için
D) Modern roman
aşağıdakilerden hangisi yapılmalıdır?
E) Bireyin iç dünyasını esas alan roman
A) I ve II yer değiştirmelidir.
B) I ve IV yer değiştirmelidir.
C) II ve V yer değiştirmelidir.
D) III ve V yer değiştirmelidir.
E) IV ve V yer değiştirmelidir.

8. Türk romanında ---- tekniğini bütüncül bir genişlik-
te uygulayan yazarlara verebileceğimiz ilk örnek
Latife Tekin’dir. Tekin, köyden göç ederek büyük kent
varoşlarında tutunma mücadelesi veren insanları
konu edindiği Sevgili Arsız Ölüm ve Berci Kristin Çöp
Masalları adlı iki romanında sözlü edebiyat türlerinin
üsluba yansıyan pek çok özelliğini kullanmıştır. Köy
kökenli yazar, çocukluğunun otantik birikiminden de ya-
6. I. Toplumun değerleriyle barışıktır, bu değerlere sıkı rarlanarak iki romanında da sözlü edebiyat türlerinin üs-
sıkıya bağlıdır. lubundan yararlanmıştır. Latife Tekin; iki romanında da
olaylar arasındaki nedensellik bağı, zamanın ve mekâ-
II. Tarihten, yaşama tarzından, inançlardan gelen un- nın olanca ayrıntılılığı, figürlerin psikolojik birer varlık
surlar taşır. oluşu gibi yansıtmacı roman tarzının temel ögelerini
devre dışı bırakmıştır. Bunların romandaki konumlarını
III. Dün - bugün - yarın şeklindeki kronolojik zaman kullanılır.
silikleştirme niyeti her iki romanda da anlatım düzlemin-
IV. Millî ve dinî duyarlıktan beslenir. de destan, halk hikâyesi, masal gibi geleneksel Türk
V. Olay, mesajı öne çıkaracak biçimde kurgulanır. anlatı türlerine özgü ögelerin egemenliğini beraberinde
getirmiştir.
Bu özellikler aşağıdaki roman anlayışlarından han-
gisine aittir? Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden han-
gisi getirilmelidir?
A) Postmodern roman
A) Pastiş
B) Toplumcu gerçekçi roman
B) Parodi
C) Gelenekçi roman C) İroni
D) Modern roman D) Metinler arasılık
E) Bireyin iç dünyasını esas alan roman E) Üst kurmaca

359
358 359