Page 423 - 3 ADIM AYT TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ÇÖZÜMLÜ
Öğretici Metinler SORULAR

36. Bursa’yı arkada bırakıp ovalara daldık. Ağaçlar yarı çi- Çözüm:
çek, yarı yaprak, en güzel çağında… Ekin tarlaları göz
alabildiğine yeşil… Sekiz, on kilometrede bir çeşme… Bir yazarın çeşitli sebeplerle yurt içinde ve yurt dışında
Her yer sulak. Toprağı azıcık eşseniz su fışkıracak. gittiği yerlerdeki gözlem, tespit, deneyim ve yorumları-
Türkiye’mizin en verimli, en bayındır batısı, mesela nı canlı ve etkileyici bir dille aktardığı yazı türüne gezi
Fransa’nın Normandiya’sını çok andıran toprağında yazısı denir.
yol almaktayız. Hoşa girmeyen tek şey yok. Uzaktaki Cevap: E
dağlar, yakınlaştığımız göller ve kasabalar, ne varsa,
kuzuları, koyunları, davarları, hepsi temiz.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi 39. Türk edebiyatında ilk seyahatname, Seydi Ali Reis’in
ağır basmaktadır? seyahatlerini anlatan ---- adlı eserdir. En tanınmış seya-
hatname örnekleri arasında Evliya Çelebi’nin ----, Kâtip
A) Açıklama Çelebi’nin ---- adlı eseri gelir. Daha sonra Batı ile ilişki-
ler gelişince elçilik göreviyle ülke dışına giden sefirler
B) Betimleme
gittikleri yerlerin ilgi çekici yönlerini, sefaretname adıyla
C) Tartışma yazdıkları yapıtlarda tanıtmışlardır. Yirmisekiz Çelebi
D) Karşılaştırma Mehmet Efendi’nin ---- buna örnek verilebilir.
E) Kişileştirme Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıda-
kilerden hangileri getirilmelidir?

Çözüm: A) Mir’âtü’l-Memâlik - Seyahatname 'si - Cihânnüma -
Fransa Sefaretnamesi
Metinde gezip görülen yerler betimleyici anlatımla ele B) Cihânnüma - Fransa Sefaretnamesi - Mir’âtü’l-Memâ-
alınmıştır. Gözleme yer verildiği için betimleyici anlatım lik - Seyehatname'si
tercih edilmiştir.
C) Fransa Sefaretnamesi - Seyahatname' si - Cihânnü-
Cevap: B
ma - Mir’âtü’l-Memâlik
D) Mir’âtü’l-Memâlik- Cihânnüma - Seyahatname' si -
Fransa Sefaretnamesi
37. Aşağıdakilerden hangisinde kişisel hayatı konu alan
öğretici metinler bir arada verilmiştir? E) Mir’âtü’l-Memâlik - Fransa Sefaretnamesi - Cihân-
nüma - Seyahatname'si
A) Roman - fabl - hikâye
B) Dram - trajedi - komedi
Çözüm:
C) Mektup - anı - gezi yazısı
Türk edebiyatında ilk seyahatname, Seydi Ali Reis’in se-
D) Makale - eleştiri - deneme
yahatlerini anlatan Mir’âtü’l-Memâlik adlı eserdir. En ta-
E) Panel - forum - konferans nınmış seyahatname örnekleri arasında Evliya Çelebi’nin
Seyahatname’si, Kâtip Çelebi’nin Cihânnüma’sı gelir.
Çözüm:
Daha sonra Batı ile ilişkiler gelişince elçilik göreviy-
Roman - fabl - hikâye anlatmaya bağlı metinlerdir. Dram le ülke dışına giden sefirler gittikleri yerlerin ilgi çekici
- trajedi - komedi göstermeye bağlı metinlerdir. Makale - yönlerini, sefaretname adıyla yazdıkları yapıtlarda tanıt-
eleştiri - deneme gazete çevresinde gelişen metinlerdir. mışlardır. Yirmisekiz Çelebi Mehmet Efendi’nin Fransa
Panel - forum - konferans sözlü anlatım ürünleridir. Sefaretnamesi buna örnek verilebilir.
Cevap: C
Cevap: A

40. Aşağıdakilerden hangisi gazete çevresinde gelişen
38. Bir yazarın çeşitli sebeplerle yurt içinde ve yurt dışında metinlerden biri değildir?
gittiği yerlerdeki gözlem, tespit, deneyim ve yorumlarını A) Röportaj
canlı ve etkileyici bir dille aktardığı yazı türüne ---- denir.
Bu tür eserlerde en önemli husus gözlemlerdir. B) Deneme
C) Fıkra
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden han-
gisi getirilmelidir? D) Gezi yazısı
E) Makale
A) Günlük
B) Sohbet
Çözüm:
C) Anı
Gezi yazısı kişisel hayatı konu alan metinler arasında
D) Eleştiri
yer alır.
E) Gezi yazısı
Cevap: D

423