Page 79 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT FELSEFE

ÇÖZÜMLÜ SORULAR Bilim Felsefesi FELSEFE

9. Nazlı çay içerken o ana dek onlarca kez gördüğü ama D) Merak, bir konu hakkında bilgi edinmek, nedenleri-
hiç dikkatini çekmeyen bir olayla karşılaşır. İçi çay dolu ni anlamaya çalışmak ve keşfetmek isteği duymaktır.
bardağın yüzeyine dikkatlice bakınca küçük çay yaprak- Parçada Nazlı, çay yapraklarının neden bardağın ke-
larının bardağın ortasında değil de sürekli kenarında top- narında toplandığını merak etmektedir. Merakını gider-
landığını fark eder. Uzun uzun düşünür fakat bir cevap mek ve bilme ihtiyacını karşılamak için sorusuna cevap
bulamaz. Üniversitede asistan olarak çalışan arkadaşı aramış fakat bulamamış, arkadaşını arayarak yardım
Özge’yi arar ve durumu anlatır. Özge ona, “Çok basit bir istemiştir. Bu nedenle bu seçenek doğrudur.
izahı var Nazlı. Çay yaprağının yüzey gerilimini aşarak
sıvıyı emmesiyle oluşur bu etki. Yüzey gerilimi bir sıvının E) Bilimin pratik değeri, insanların günlük hayatında
yüzeyini oluşturan moleküllerin birbirlerine olan çekim karşılaştığı sorunlara somut çözümler bulmayı ifade
kuvvetidir. Bu çekim kuvveti sıvıyı bir arada tutar. Aynı eder. Parçada Nazlı’nın cevabını aradığı soruyla gün-
zamanda yüzeyini de düzgün tutar ancak çay yapra- lük yaşamına katkıda bulunacak somut bir beklenti için-
ğındaki ince lifler, yüzey gerilimini aşarak sıvıyı kendine de olmadığını görmekteyiz.
doğru çeker ve böylece sıvının yukarıya doğru hareket Cevap: D
etmesine neden olur. Bu hareket sonucunda çay yaprağı
bardağın kenarına doğru itilir. Buna bilim dilinde ‘kılcal 10. Deney ve gözlem metodu kullanılarak elde edilen sis-
etki’ diyoruz.” diyerek açıklama yapar. temli, tutarlı ve objektif bilgiye bilimsel bilgi adı verilir.
Sürekli ilerleyen ve gelişen bir yapıya sahip olan bilim-
Bu parçada bilimin hayatımıza kattığı hangi değerden sel bilgi; insanın merakını gidermek için kullandığı, akla
bahsedilmektedir? dayalı ve en güvenilir bilgi türüdür. Bu ilerleme herhan-
gi bir toplumun tekelinde değildir, tüm insanlığa aittir.
A) Ayrıntıları görebilme yeteneğimizi geliştirerek çok Bilimin sonuçları yanlışlanıncaya kadar geçerliliğini sür-
yönlü düşünebilme becerisi kazandırır. dürür.
B) Nesnel düşünme tavrını kazandırarak tarafsız ve
önyargısız hareket etmemizi sağlar. Buna göre aşağıdakilerden hangisi bilimsel bilgi
için söylenebilir?
C) Sorularımıza verdiği doğru yanıtlarıyla kaygılarımızı
gidermemize yardımcı olur. A) Metafiziksel alana yönelik bilgilerdir.
D) Bilme merakımızı gidererek hayatımıza entelektüel B) Mantık kurallarına uygun yapıdadır.
anlamda değer katar. C) Kişisel görüş ve değerleri yansıtır.
E) Pratik sorunlarımıza çözümler üreterek yaşamımızı D) Olması gerekeni ifade eder.
konforlu hâle getirir.
E) Durağan bir yapıya sahiptir.
Çözüm:
Çözüm:
Parçada Nazlı’nın olayları neden sonuç ilişkileriyle
düşünerek sorularına cevap arayışı içinde olduğunu Parçada bilimsel bilginin özellikleri verilmiştir. Buna
görmekteyiz. Belki birçok insanın, bilsem ne işime ya- göre bilimsel bilgi; sistemli, tutarlı, objektif, deney-göz-
rayacak diyerek önemsemeyeceği bir detayın peşine leme dayalı, sürekli ilerleyen, merak ve araştırmaya yö-
düşmüştür. Pratik anlamda bir işine yaramayacak fakat nelik, güvenilir, akla uygun, evrensel ve sonuçları kesin
bilme merakını tatmin edecek bir bilgidir bu. Bizden par- olan bilgi türüdür.
çada bilimin hayatımıza kattığı hangi değerden bahse-
dildiğini bulmamız isteniyor. A) Metafiziksel alana yönelik bilgilerdir: Bilim olgusal-
dır, somut olanı inceler. Ancak metafizik fizik ötesi anla-
A) Parçada Nazlı’nın daha önce çay yapraklarını gör-
düğü fakat neden bardağın kenarında toplandığını me- mına gelmektedir, deney-gözlem yapılamaz.
rak ettiği belirtilmektedir. Çok yönlü düşünme ise tek bir B) Mantık kurallarına uygun yapıdadır: Bilim akla uy-
cevaba bağlı kalamadan farklı perspektiflerle olaya ba- gun olan bilgileri içermektedir. Akla uygunluk ise mantık
kabilme anlamındadır. Fakat Nazlı’nın meseleye nasıl kurallarına dayalı olmasıdır. Dolayısıyla bu seçenek bi-
baktığını gösterir bir görüş veya fikir öne sürmediğini lim için söylenebilir.
görmekteyiz. Dolayısıyla parçada bilimin hayatımıza
kattığı böyle bir değerden bahsedilmemektedir. C) Kişisel görüş ve değerleri yansıtır: Bilim objektiftir. Her
hangi bir değer yargısı ya da kişisel görüş barındırmaz.
B) Nesnel düşünme bir konu veya durumu tarafsız bir
şekilde sorgulamak demektir. Nazlı sorusuna herhangi D) Olması gerekeni ifade eder: Bilim olması gerekenle
bir yanıt bulamamıştır. Ortada bir yanıt yokken nesnel- değil olanla ilgilenir. Olması gerekenle felsefe ilgilenir.
lik ve tarafsızlıktan bahsedemeyiz.
E) Durağan bir yapıya sahiptir: Bilim sürekli ilerleyen
C) Kaygı, endişe, telaş, gerginlik, huzursuzluk gibi belir- ve gelişen bir yapıdadır. Bilimde durağanlık yoktur.
tilerle kendini gösteren bir duygu durumudur. Parçada
Nazlı’nın buna benzer bir duygu durumu yaşadığına Cevap: B
dair bir ifade geçmemektedir.

77