Page 83 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT FELSEFE

FELSEFE 2 TEST
Bilim Felsefesi

1. Bilim insanı, gözlem ve deney yaparak doğayı sistem- 4. Bilimde hiçbir hipotez veya teori gözlem ya da deney so-
li bir biçimde anlamaya ve açıklamaya çalışır. Merak nuçlarına dayanılarak kanıtlanmadıkça doğru kabul edi-
eder, tavır olarak şüphecidir ve denemekten vazgeç- lemez. Gözlem verilerinin doğrulamadığı bir teori er geç
mez. Fakat o aynı zamanda toplumsal yaşamın, sosyal daha önceki statüsüne bakılmaksızın ya kapsamı değiş-
ve tarihsel varlığıdır. Kendine özgü değerleri ve dene- tirilir ya da buna olanak yoksa bir yana itilir; yerine daha
yimleri olan, kültürel yapı içinde şekillenmiş bir varlık güçlü bir teori konmaya çalışılır. Örneğin: I. Newton'un
olarak ondan tamamen bağımsız ve özerk olmasını yerçekimi hipotezi iki yüzyıl boyunca bir doğa yasası ola-
beklemek nasıl mümkün olabilir ki? rak kabul edildiği hâlde, geçen yüzyılın sonlarına doğru
bazı kanıtlamalarda yetersizliği görülünce, eleştirilmiş,
Bu parçada bilimin hangi niteliği eleştirilmiştir? daha sonra ondan güçlü olan A. Einstein teorisine yeri-
ni bırakmak zorunda kalmıştır. Bu da gösterir ki, bilimde
A) Birikimliliği B) Evrenselliği C) Nesnelliği
hiçbir “doğru” değişmez değildir.
D) Olgusallığı E) Sistemliliği Buna göre bilim için aşağıdakilerden hangisi

söylenebilir?
2. “Bilgelikle birleştiğinde bilimin sağladığı kudret tüm in- A) Birikimli olarak ilerler.
sanlığa büyük ölçüde refah ve mutluluk getirebilir. Tek
başına ise yalnız yıkıntıya yol açar.” (B. Russell) B) Evrensel niteliktedir.
C) Akıl ilkelerine dayanır.
“Köklü bir düşünceye sahip olan bir kimse düşüncesinin
yanlış olabilmesi olasılığını ne kadar istemeye isteme- D) Ön deyide bulunabilir.
ye kabul eder olsa da şu düşünceyle hareket etmelidir E) Kesin bilgilerden oluşur.
ki kendi fikri ne kadar doğru olursa olsun, eğer tama-
men, sık sık ve korkusuzca tartışılmazsa ona canlı bir
gerçek değil, ölü bir dogma olarak inanılır.”(J. S. Mill) 5. Bilimsel araştırmaların doğası gereği bilimsel sonuç-
lar üretmesi kaçınılmazdır. Fakat bilim sadece ürettiği
B. Russell ve J. S. Mill bu sözleriyle aşağıdakilerden sonuçlarla ele alınmamalıdır. Evreni ve yaşamı bilme
hangisinin önemini vurgulamaktadır?
gereksinimini karşıladığı, yaşam konforunu arttırdığı,
A) Bilimin birikimsel olarak ilerlediğinin insana objektif ve sorgulayıcı olmayı öğrettiği ve yaşam
içinde insanı bilgiyle donanmış bir varlık olarak özgür-
B) Bilimsel yöntemin tartışılmazlığının
leştirdiği de göz önünde bulundurulmalı ve bilim bir bü-
C) Bilimsel çalışmaların sistemli olduğunun tünsellik içinde ele alınmalıdır.
D) Bilim felsefesine ihtiyaç olduğunun
Buna göre parçada;
E) Bilimin teknoloji yaratmasının
I. Bilimsel yöntem
II. Bilimin değeri
3. Doğayı anlama amacındaki bilime konu olabilecek ne
varsa bu dünyadadır ve somut olarak ulaşılabilir nitelik- III. Bilim ve felsefe ilişkisi
tedir. Dolayısıyla doğa biliminin konu edinebileceği var- problemlerinden hangilerinden söz edilmiştir?
lıkların bilgilerine yalnızca düşünme yoluyla ulaşılamaz.
Duyularımızı kullanmalıyız, hakkında bilgi elde edeceği- A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
miz varlığı görmeli, ona dokunabilmeli ya da onu hisse-
debilmeliyiz. Onu testlere tabi tutabilmeliyiz. Başka türlü D) I ve II E) II ve III
bir varlığı doğa biliminin konusu içinde kabul etmeye 6. Bilimsel yöntemde bu aşama yeterli ölçüde, sayıda ve
kalkışmak demek onun hakkında güvenilir hiçbir bilgiye bilinçli olarak yapılan gözlemler sonucunda varlığı orta-
ulaşamayacağımızı da kabul etmek demektir.
ya konulan problemin çözümü olarak geçici bir açıklama
sunulması, bir öneride bulunulması, varsayımın oluştu-
Parçada yer alan düşüncelere sahip bir bilim insanının
aşağıdaki yargılardan hangisini savunması beklenir? rulması veya kurulması safhasını teşkil eder. Dolayısıyla
ortaya atılan teori, henüz doğruluğu test edilmemiş, sınan-
A) Bilimsel bir uğraşın tüm aşamaları sınanmaya açık mamış bir iddiadır.
ve objektif bir nitelik taşır.
Bu parçada bilimsel yöntemin hangi aşaması tarif
B) Bilimsel bilgiyle ulaşılmak istenen, görünenlerin ar-
dındaki gizil gerçekliktir. edilmiştir?
C) Bilimsel araştırma sonuçları şüpheye yer bırakma- A) Problemin saptanması
yacak bir kesinlik taşır. B) Verilerin toplanması
D) Bilimsel bilginin doğruluğu bireysel ve toplumsal C) Gözlem yapılması
alanda sağlayacağı faydayla orantılıdır.
D) Hipotez oluşturma
E) Bilim insanlarını diğer insanlardan ayıran özellikleri,
E) Teori geliştirme
önsel bilgilerini işe koşmalarıdır.

80 81
81