Page 87 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT FELSEFE

FELSEFE 3 TEST
Bilim Felsefesi B

1. Hem bilim hem de felsefe içine doğduğumuz bu evren 4. İnsan yalnızca bireysel yararını düşünen bir varlık değil-
hakkında bilgi üretirler. Her ikisi de alanlarına özgü bilgi dir. O, evrenin yapı ve düzenini, madde ve ruh ilişkisini,
üretirken ortak amaçlar güdüp benzer özelliklere sahip yaşamanın değer ve amacını, bilgilerimizin güvenirlik de-
olduğu gibi farklılıklara da sahiptir. recesini, iyi, güzel ve doğrunun niteliklerini de bilmek ister.
İşte felsefe, bu isteği karşılama çabasıdır. Aynı zamanda
Buna göre aşağıdakilerden hangisi bilim ve felsefe- felsefe her dönemde, o döneme özgü yaşantı biçiminin
nin ortak yönlerinden değildir? özelliklerini taşımıştır. Örneğin, Antik Çağ’da doğanın de-
ğişimi ve bilginin olanaklı olup olmadığına ilişkin görüşleri
A) Eleştirellik
yansıtmış, Orta Çağ boyunca bilimsellikten uzaklaşarak
B) Evrensellik
Tanrı'ya ve dinsel yaşama yönelim söz konusu olmuş-
C) Nesnellik tur. Rönesans’tan günümüze kadar ise “bilim” dediğimiz
doğayı anlama, açıklama ve doğa güçlerini kontrol altına
D) Rasyonellik
alma isteği egemen olmuştur. Bilim felsefesi, felsefi dü-
E) Tutarlılık şüncenin bu gerçeğe yabancı kalamayacağının gösterge-
sidir.

2. A. Einstein, Thornton’a yazdığı bir mektupta şunları dile Parçadan aşağıdaki yargıların hangisine ulaşılabilir?
getirir: “Bilim felsefesi ve tarihine ek olarak metodolojinin
A) Felsefe ve bilim doğru arayışlarında daima yol arka-
eğitim açısından değeri ve önemi konusunda seninle ta-
daşlığı yapmışlardır.
mamen aynı fikirdeyim. Günümüzde bir sürü insan -ve
profesyonel bilim insanları bile- bana öyle geliyor ki bin- B) Felsefe dönemsel özellikleri belirleme ve yön verme
lerce ağaç görmüş ama bir ormanı görememiş kişilerdir. görevini üstlenmiştir.
Tarihsel ve felsefi arka plan bilgisi, birçok bilim insanı- C) Bilim ve felsefe akıl yoluyla evreni anlama ve açıkla-
nın muzdarip olduğu kendi nesillerinin ön yargılarından ma çabası içindedirler.
bağımsız bir bakış açısı kazandırır. Bu bağımsız bakış D) İnsanın evreni anlama çabası bireysel ve toplumsal
açısı felsefi bir anlayış tarafından sağlanır ve bana göre yarar sağlama amacı taşır.
bu sade bir zanaatkâr ya da uzman ile sahiden gerçeğin
peşinde olanı birbirinden ayırır.” E) Felsefe doğruyu arama sürecinde yalnızca bilimin ve-
rilerinden faydalanmıştır.
Metne göre A. Einstein bilim felsefe ilişkisinde bilim
insanlarını hangi açıdan eleştirmektedir?

A) Bilimin gelişim süreci hakkında yeterince bilgi sahibi
değildirler.
5. Lawrence Krauss, Stephen Hawking, Richard Feynman
B) Bilimin yöntem bilimini yeterince uygulamamaktadırlar. gibi bilim insanları felsefenin öldüğünü ve bilime bir
C) Bilimin gerçekliğini sorgulamamaktadırlar. katkısının olmadığını iddia ederler. Teorik fizikçi Carlo
Rovelli ise bu eleştirilere katılmaz. C. Rovelli, felsefenin
D) Bilimin etik sorumluluğunu üstlenmemektedirler.
bilimlerin ve fiziğin gelişimine büyük etki yaptığını sa-
E) Bilimin sosyal etkilerini hesaba katmamaktadırlar. vunur. C. Rovelli'ye göre felsefe geçmişte olduğu gibi
günümüzde de fizik üzerinde önemli bir rol oynamıştır.
Son dönemdeki deneysel fizik alanındaki çalışmalar ve
3. I. Felsefe de bilim de eleştirel ve evrensel bilgi türleri- ulaşılan nokta, varsayımları sorgulama, bilimsel me-
dir. tot konusunda felsefi düşünmeyi gerektirmektedir. C.
II. Felsefe varlığa indirgemeci yaklaşırken bilim varlığa Rovelli , yaygın olan felsefe karşıtı düşüncelerin bilimin
bütüncül yaklaşır. ilerlemesine fayda sağlamadığını belirtmektedir.
III. Bilim ve felsefe akıl ve mantığa dayalı olmakla bera-
ber nesnel özellik gösterirler. Buna göre felsefenin bilim üzerindeki etkisi aşağı-
dakilerden hangisini içerir?
IV. Bilim sürekli gelişme ve ilerleme hâlindeyken felsefe
yığılımlı ilerler. A) Kavramların felsefi tanımlarını yapmak
V. Bilimsel bilgi sınanabilirken felsefi bilgi sorgulayıcıdır. B) Yöntemlerin felsefi ilkelerini belirlemek
Öncüllerde verilen bilgilerden hangileri doğrudur? C) Bulguların felsefi yorumlarını sunmak
A) I-II-III B) I-III-IV C) I-IV-V D) Problemlerin felsefi çözümlerini önermek
E) Varsayımların felsefi eleştirisini yapmak
D) II-IV-V E) III-IV-V

84 85