Page 92 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT FELSEFE

FELSEFE Ahlak Felsefesi ÇÖZÜMLÜ SORULAR

3. B. Spinoza, “İnsan eylemlerini ve isteklerini tıpkı çiz- 4. Günümüzde gençlere hangi mesleği seçmek istiyorsu-
gileri, düzlemleri ve cisimleri inceliyormuş gibi incele- nuz diye sorulduğunda alınan yanıt genelde hep aynı
yeceğim.” derken insan davranışını nedensellik bağı oluyor: para kazandıran meslek, ihtiyaçları daha kolay
içinde gerçekleşen bir doğa olayı gibi algıladığını söy- karşılayacak meslek…Hâlbuki gençlere mutlu olaca-
ler. İnsanlar karar verirlerken bilinçli oldukları sanısı- ğınız, başarılı olacağınız mesleği seçin diye öğütlerde
na kapılsalar da aslında kararlarının ve eylemlerinin bulunulur çoğu kez. Bu kriterlere göre yapacakları mes-
nedenlerinin farkında değillerdir. Kararlarımız katı bir lek seçiminin onlar için iyi olduğu düşünülür. Ne kadar
belirlenimciliğin etkisi altındadır. Ona göre tüm arzu çok kazanç sağlarlarsa kendileri için olumlu ve istendik
ve eylemlerimiz hayatta kalmaya ve varlığımızı sür- şeylere şeylere ulaşmanın kolay olacağı görüşündeler.
dürmeye programlıdır.
Parçadan yola çıkarak aşağıdakilerden hangisi
Metinden yola çıkarak filozofun seçeneklerdeki söylenebilir?
hangi soruya yanıt aradığını söyleyebiliriz?
A) Gençler, maddi kazancın iyiliği getireceğini düşü-
A) İstenç özgürlüğü var mıdır? nürler.
B) İyinin ölçütü fayda mıdır? B) Meslek seçimlerinde gençler hatalı karar almaktadır.
C) Sorumluluk özgürlüğü kısıtlar mı? C) Daha fazla kazanç sağlayan meslekler, genç beyin-
lere yöneliktir.
D) Doğa olayları hangi yöntemle incelenmelidir?
D) Neyin iyi neyin kötü olduğunu belirleyecek olan
E) Toplumlar ahlak anlayışını hangi ölçüte göre
belirlemelidir? gençlerin tutumlarıdır.
E) Meslek seçiminde gençler ve yaşlılar farklı düşün-
ceye sahiptir.
Çözüm:
Metinde B. Spinoza'nın insan davranışlarının arkasın-
Çözüm:
daki etmenlere dair görüşüne değinilmiştir. Sorumuz
ise filozofun hangi soruya yanıt olarak bu açıklamayı Parçada gençlere mutlu olacakları meslekleri seçmeleri
yaptığını bulmamızı istiyor. Seçeneklere bakalım; önerildiği hâlde onların daha fazla kazanç sağlayacak
meslekleri seçmek istedikleri anlatılıyor. Çünkü paranın
A) “İstenç özgürlüğü var mıdır?” sorusu davranışları-
onlara iyiliği ve mutluluğu getireceğini düşünüyorlar.
mız ve kararlarımızı belirleyen etkenlerin bizim irademi-
Seçeneklere bakıldığında;
zin dışında bir takım koşulların zorunlu sonucu olarak
mı ortaya çıktığını yoksa bizlerin bilinçli tercihlerimizle A) Parçada, gençlerin daha fazla maddi kazanç sağ-
mi karar verdiğimizi sorgulayan bir sorudur. Metinde bu layacak meslekleri seçmelerinin sebebi olarak onları
sorunun cevabını, filozofun insan davranışını nedensel- iyiliğe ve mutluluğa götürecek olduğuna inanmaların-
lik bağı içinde gerçekleşen bir doğa olayı gibi gördüğü- dan bahsediliyor. Yani onlar için para doğurduğu sonuç
nü bu nedenle de katı bir belirlenimciliğin etkisi altında bakımından iyidir.
kaldığını söyleyerek yanıtlıyor.
B) Parçada gençlerin meslek seçiminde hatalı olduk-
B) Parçada iyi ve kötünün ölçütüne dair herhangi bir larından bahsedilmemektedir.
açıklama yapılmamıştır.
C) Daha fazla kazanç sağlayan mesleklerin sadece
C) Parçada sorumluluk ve özgürlük ilişkisine de genç bireylere yönelik olduğuna dair bir bilgiye yer ve-
değinilmemiştir. rilmemiştir.
D) Soru doğa olaylarını inceleme yöntemiyle ilgilidir ve D) Parçada neyin iyi neyin kötü olacağına dair bir öl-
metinde buna hiç değinilmemiştir. çütten söz edilmemiştir.
E) Toplumların ahlak anlayışını seçme ölçütüne dair E) Parçada gençlerin kazancı yüksek meslekleri seç-
de metinde herhangi bir ifade yer almamaktadır. tiği ancak başkaları tarafından mutlu ve başarılı ola-
cakları meslekleri seçmeleri öğütlendiği bilgisi veriliyor.
Ancak bu önerinin yaşlılar tarafından verildiği bilgisi bu-
Cevap: A lunmamaktadır.
Cevap: A

90 91