Page 92 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT FELSEFE

FELSEFE Ahlak Felsefesi ÇÖZÜMLÜ SORULAR

3. B. Spinoza, “İnsan eylemlerini ve isteklerini tıpkı çiz- 4. Günümüzde gençlere hangi mesleği seçmek istiyorsu-
gileri, düzlemleri ve cisimleri inceliyormuş gibi incele- nuz diye sorulduğunda alınan yanıt genelde hep aynı
yeceğim.” derken insan davranışını nedensellik bağı oluyor: Para kazandıran meslek, ihtiyaçları daha kolay
içinde gerçekleşen bir doğa olayı gibi algıladığını söy- karşılayacak meslek…Hâlbuki gençlere mutlu olacağı-
ler. İnsanlar karar verirlerken bilinçli oldukları sanısı- nız, başarılı olacağınız mesleği seçin diye öğütlerde bu-
na kapılsalar da aslında kararlarının ve eylemlerinin lunulur çoğu kez. Bu kriterlere göre yapacakları meslek
nedenlerinin farkında değillerdir. Kararlarımız katı bir seçiminin onlar için iyi olduğu düşünülür. Oysa gençler
belirlenimciliğin etkisi altındadır. Ona göre tüm arzu ne kadar çok kazanç sağlarlarsa kendileri için olumlu ve
ve eylemlerimiz hayatta kalmaya ve varlığımızı sür- istendik şeylere şeylere ulaşmanın kolay olacağı görü-
dürmeye programlıdır. şündeler.

Metinden yola çıkarak filozofun seçeneklerdeki Parçadan yola çıkarak aşağıdakilerden hangisi
hangi soruya yanıt aradığını söyleyebiliriz? söylenebilir?
A) İstenç özgürlüğü var mıdır? A) Gençler maddi kazancın iyiliği getireceğini düşünür-
ler.
B) İyinin ölçütü fayda mıdır?
B) Meslek seçimlerinde gençler hatalı karar almaktadır.
C) Sorumluluk özgürlüğü kısıtlar mı?
C) Daha fazla kazanç sağlayan meslekler, genç beyin-
D) Doğa olayları hangi yöntemle incelenmelidir?
lere yöneliktir.
E) Toplumlar ahlak anlayışını hangi ölçüte göre
belirlemelidir? D) Neyin iyi neyin kötü olduğunu belirleyecek olan
gençlerin tutumlarıdır.
E) Meslek seçiminde gençler ve yaşlılar farklı düşün-
Çözüm: ceye sahiptir.
Metinde B. Spinoza'nın insan davranışlarının arkasın-
daki etmenlere dair görüşüne değinilmiştir. Sorumuz
Çözüm:
ise filozofun hangi soruya yanıt olarak bu açıklamayı
yaptığını bulmamızı istiyor. Seçeneklere bakalım; Parçada gençlere mutlu olacakları meslekleri seçmeleri
önerildiği hâlde onların daha fazla kazanç sağlayacak
A) “İstenç özgürlüğü var mıdır?” sorusu davranışları-
meslekleri seçmek istedikleri anlatılıyor. Çünkü paranın
mız ve kararlarımızı belirleyen etkenlerin bizim irademi-
onlara iyiliği ve mutluluğu getireceğini düşünüyorlar.
zin dışında bir takım koşulların zorunlu sonucu olarak
Seçeneklere bakıldığında;
mı ortaya çıktığını yoksa bizlerin bilinçli tercihlerimizle
mi karar verdiğimizi sorgulayan bir sorudur. Metinde bu A) Parçada, gençlerin daha fazla maddi kazanç sağ-
sorunun cevabını, filozofun insan davranışını nedensel- layacak meslekleri seçmelerinin sebebi olarak onları
lik bağı içinde gerçekleşen bir doğa olayı gibi gördüğü- iyiliğe ve mutluluğa götürecek olduğuna inanmaların-
nü bu nedenle de katı bir belirlenimciliğin etkisi altında dan bahsediliyor. Yani onlar için para doğurduğu sonuç
kaldığını söyleyerek yanıtlıyor. bakımından iyidir.
B) Parçada iyi ve kötünün ölçütüne dair herhangi bir B) Parçada gençlerin meslek seçiminde hatalı olduk-
açıklama yapılmamıştır. larından bahsedilmemektedir. Seçimlerini belirleyen
kriterlerden söz edilmiştir.
C) Parçada sorumluluk ve özgürlük ilişkisine değinil-
memiştir. C) Daha fazla kazanç sağlayan mesleklerin sadece
genç bireylere yönelik olduğuna dair bir bilgiye yer ve-
D) Soru doğa olaylarını inceleme yöntemiyle ilgilidir ve
rilmemiştir.
metinde buna hiç değinilmemiştir.
D) Parçada neyin iyi neyin kötü olacağına dair bir öl-
E) Toplumların ahlak anlayışını seçme ölçütüne dair
çütten söz edilmemiştir.
de metinde herhangi bir ifade yer almamaktadır.
E) Parçada gençlerin kazancı yüksek meslekleri seç-
tiği ancak başkaları tarafından mutlu ve başarılı ola-
Cevap: A cakları meslekleri seçmeleri öğütlendiği bilgisi veriliyor.
Ancak bu önerinin yaşlılar tarafından verildiği bilgisi bu-
lunmamaktadır.
Cevap: A

90 91