Page 85 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT FELSEFE

FELSEFE 3 TEST
Bilim Felsefesi A

1. F. Bacon Yeni Atlantis ütopyasında bilim yoluyla bütün 3. T. Mengüşoğlu Felsefeye Giriş adlı eserinde “Bilimin
sorunlarını çözmüş mutlu bir toplum anlatır. Bu toplum- araştırmalarında izlediği yollar, tıpkı bizim hayatta kar-
da bilim öyle ilerlemiştir ki bütün çatışmaları ortadan kal- şılaştığımız yollara benzer. Herhangi bir yere, örneğin
dırmıştır. F. Bacon'ın bu iyimserliği sonraki yüzyıllarda bir dağa çıkmak istendiği zaman, eğer bu dağ az meyilli
pek çok bilimci ve bilim felsefecisi tarafından paylaşılmış ise, böyle bir durumda bir asfalt yol yapılabilir ve onun
ve bilimin özerk bir alan olduğu, yalnızca olguları ortaya üzerinden hedefe varılabilir. Ama dağın meyli sarplaştık-
koyduğu savunulmuştur. Bu anlayışa göre bilim, nesnel ça, yaya yürüyen insanın bile, adım adım yürümesi, her
doğruları bulma işidir. Bilim bize neyi amaçlamamız ge- defasında ayağının yerini yapması ve yürüyüşünü güven
rektiğini söylemez. Bilimsel verilerin nasıl kullanılacağı altına alması gerekecektir. Fakat dağın tepesine çıkma-
bilimsel bir karar değildir. Bilimsel veriler bize makul çö- dan önce, bu yolun nasıl meyiller göstereceği kestirile-
zümün ne olduğu konusunda yol gösterir. F. Bacon'ın mez; ancak oraya çıkarken, bu yolun üzerinde yürünüp
bu iyimserliği bugün pek çoğumuza naif görünmekte ve yürünemeyeceği anlaşılır.” demiştir.
hatta küresel düzeydeki pek çok sorunun tam da bilimsel
gelişme nedeniyle ortaya çıktığı bile söylenmektedir. Bu parçada vurgulanmak istenen düşünce aşağıdaki-
lerden hangisidir?
Parçadan bilimin değerine ilişkin aşağıdaki yargı- A) Bilim insanı izleyeceği yolları teorik olarak kurgular-
lardan hangisine ulaşılamaz?
sa gerçeğe ulaşabilir.
A) Bilimin amacı olgusal dünyayla ilgili genel geçer B) Bilimsel çalışmalarda kullanılan yöntemler süreç
doğrulara ulaşmaktır. içinde değişiklik gösterebilir.
B) Bilimin pratik yaşam üzerinde doğrudan veya dolay- C) Bilimin güvenirliği için bilim insanı doğru öngörüler-
de bulunmalıdır.
lı bir etkisi vardır.
D) Bilim ve bilimsel yöntem evrenin tüm bilinmeyen
C) Bilime dayalı toplum, bütün problemleri çözülmüş problemlerini çözebilir.
gelişmiş bir toplumdur.
E) Bilimsel araştırmalarda kullanılacak yöntem önce-
D) Bilimin sonuçlarının hangi yönde kullanılacağı in- den belirlenmelidir.
sanlığın seçimleri ile ilgilidir.
E) Bilimin ulaştığı sonuçlar uygulamada farklı değer-
lendirmelere müsaittir.

4. Bilimin teknoloji tabanlı gelişimi özellikle yapay zekâ
çalışmalarıyla akıl almaz bir boyuta ulaşmış durumda.
Otomasyonda ve hizmet sektöründe beyin temelli düşü-
nebilen akıllı sistemleri hayatımızın içinde daha fazla gö-
rür olduk. Hayatımıza entelektüel değer katma ve konforlu
bir yaşam sunması bir yana yapay zekâ sistemlerinin gi-
derek karmaşık ve özerk hâle gelmesi insan faktörünün
geri plana itilmesi, iş kaybı, sosyal adaletsizliğin artması,
eşitsizlik gibi sosyal sorunların yanı sıra bireyin mahremi-
yeti, sorumluluk ve özgürlük gibi etik sorunları da berabe-
2. Sanılanın aksine bilim felsefesinin görevi bilimle tutarlı rinde getirmektedir. Felsefenin bu bağlamda öne çıkarak
olan bir dünya görüşü geliştirmek olmadığı gibi bilimin kendini güçlü bir şekilde hatırlatması, çağın gereklerine
sonuçlarına uygun bir davranış ve yaşam anlayışı ortaya uygun bir dille bu sorunların tartışılmasını sağlaması in-
koymak da değildir. Aynı şekilde bilim insanlarının dünya sanlığın ortak değerlerinin korunması adına artık kaçınıl-
görüşleri ya da çalışmalarına dayanak olan kişisel değer maz bir gereklilik olmuştur.
yargılarıyla da ilgilenmez. Bilim felsefesinin amacı bilimin Bu parçadan aşağıdaki yargılardan hangisine
akla dayalı, çelişkilerden uzak yapısını ve işleyişini açık- ulaşılabilir?
lamaktır.
A) Bilimsel gelişmeler etik kaygılarla sınırlanmamalıdır.
Bu parçaya göre bilim felsefesi için aşağıdakilerden
B) Teknolojideki gelişmeler bilimi amacından uzaklaş-
hangisi söylenebilir?
tırmıştır.
A) Olguları betimleme ve açıklama yoluyla denetler. C) Felsefe, bilimin ahlaki sorunlarına pratik çözümler
üretmelidir.
B) Bilimin mantıksal yapı ve niteliğini anlamaya çalışır.
D) Bilimsel gelişmelerin ahlaki yönü yeterince sorgu-
C) Bilime yol göstermek asli görevlerindendir.
lanmamaktadır.
D) İnsanların hayatlarına yön vermeye çalışır. E) Felsefe, bilimsel gelişmeleri kontrol edici bir yapıya
E) Herkese bilimsel bir bakış açısı kazandırmak ister. sahip olmalıdır.

83
83